Dziesięć pytań o Matkę Bożą

W jaki sposób Bóg wybrał Maryję? Jak wyglądało poczęcie Syna Bożego? Dlaczego nazywamy Maryję Dziewicą i Matką? Odpowiedzi na niektóre z najczęściej zadawanych pytań dotyczących Matki Bożej.

Streszczenie

1. Jak wyglądało ludzkie pojmowanie Syna Bożego?

2. W jaki sposób Bóg wybrał Maryję? Co archanioł Gabriel powiedział do Marii w Nazarecie i co Maryja odpowiedziała?

3. Czy Maria była wolna, by odpowiedzieć na Boże plany wobec niej?

4. Co to znaczy, że Jezus został poczęty dzięki działaniu i łasce Ducha Świętego?

5. Jaki jest związek między Ewą a Maryją?

6. Co to znaczy, że Maryja jest pełna łaski?

7. Jak kobieta może być Matką Boga?

8. Dlaczego jest Ona także Matką chrześcijan i Matką Kościoła?

9. Co oznacza Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny?

10. Dlaczego Maryja Panna zajmuje centralne miejsce w życiu chrześcijan?

Aby przyjść na świat, Bóg chciał wolnej współpracy stworzenia, Maryi, aby stała się matką Jego Syna, poprzez działanie Ducha Świętego. Kościół od samego początku czci Maryję jako córkę Boga Ojca, matkę Boga Syna, oblubienicę Boga Ducha Świętego. Jak Bóg wybrał Maryję? Jak doszło do poczęcia Syna Bożego? Dlaczego nazywamy Maryję Dziewicą i Matką?

1. Jak wyglądało ludzkie pojmowanie Syna Bożego?

Historyczny moment, przepowiedziany przez Boga od wieków, miał miejsce w wiosce w Galilei, w Nazarecie, kiedy to archanioł Gabriel ukazał się Marii, młodej Żydówce, „Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z domu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja” – mówi święty Łukasz w pierwszym rozdziale swojej Ewangelii.

Aby przyjść na świat, Bóg zechciał wolnej współpracy stworzenia, Maryi, aby stała się Matką Jego Syna. „Ojciec miłosierdzia chciał, aby zgoda Tej, która została predestynowana do bycia Matką, poprzedziła Wcielenie, tak jak jedna kobieta przyczyniła się do śmierci (Ewa), tak inna kobieta przyczyniła się do życia”. Por. Katechizm Kościoła Katolickiego, 488,504,511.

2. Jak Bóg wybrał Marię? Co archanioł Gabriel powiedział do Marii w Nazarecie i co Maryja odpowiedziała?

Święty Łukasz opowiada w pierwszym rozdziale swojej Ewangelii, jak anioł, święty Gabriel mówi do Maryi: «Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą,» Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miało znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca.»

Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?» Anioł jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi i będzie nazwane Synem Bożym».

Jezus począł się z Ducha Świętego w łonie Dziewicy Maryi, ponieważ jest Nowym Adamem , który daje początek nowemu stworzeniu: „Pierwszy człowiek z ziemi ziemski, drugi Człowiek - z nieba” (1 Kor 15, 47). Człowieczeństwo Chrystusa od chwili poczęcia jest napełnione Duchem Świętym, ponieważ Bóg „z niezmierzonej obfitości udziela Mu Ducha” – mówi święty Jan. Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 504

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Jak byśmy postąpili, gdybyśmy mogli wybrać sobie matkę? Myślę, że wybralibyśmy tę, którą mamy, napełniając ją wszelkimi łaskami. To właśnie uczynił Chrystus: skoro jest Wszechmogący, Najmądrzejszy i jest samą Miłością, Jego moc spełniła wszystkie Jego pragnienia. To Chrystus przechodzi, 171

Matka nasza długo i głęboko rozważała słowa świętych mężów i kobiet Starego Testamentu, którzy oczekiwali Zbawiciela, a także wydarzenia, w których uczestniczyli. Zdumiewała się wielkimi rzeczami, które Bóg w swym nieskończonym miłosierdziu zdziałał dla swego ludu, tak często niewdzięcznego. Rozważając nieustannie ponawianą dobroć Nieba, Jej niepokalane Serce wypowie w uniesieniu słowa miłości: wielbi dusza moja Pana, i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy. Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej. Od Niej uczyli się synowie dobrej Matki, pierwsi chrześcijanie, a również my możemy i powinniśmy się od Niej uczyć. Przyjaciele Boga, 241.

3. Czy Maria była wolna, by odpowiedzieć na Boże plany wobec niej?

Maryja jest zaproszona, aby począć Tego, w którym cieleśnie zamieszka pełnia Bóstwa, i, czego nie rozumie: „Jakże to możliwe, skoro nie znam męża?” Boża odpowiedź na to pytanie brzmiała: „Duch Święty zstąpi na ciebie”. I wypowiedziała swoje „fiat” (Słowo Twoje niech mi się stanie) loco totius humanae naturae („zajmując miejsce całej ludzkiej natury”).

Dziewica Maryja swoją wiarą i wolną odpowiedzią podjęła Boży plan zbawienia ludzi. Przez swoje posłuszeństwo stała się nową Ewą, matką żywych. Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 511,484.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Nie zapominaj, mój Przyjacielu, że jesteśmy dziećmi. Maryja, Pani o słodkim imieniu, jest pogrążona w modlitwie.

Możesz w tym domu być, kim zechcesz: przyjacielem, sługą, gapiem, sąsiadem... Ja natomiast nie ośmielę się być kimkolwiek z nich. Po prostu ukryję się za tobą i pełen podziwu będę obserwował, co się dzieje.

A oto Archanioł przychodzi i przynosi posłanie...

Quomodo fiet istud, quoniam virum non cognosco? — Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? (Łk 1, 34).

Słowa wypowiedziane przez naszą Matkę przywodzą mi na myśl, na zasadzie kontrastu, rozliczne nieczyste uczynki ludzi... również i moje.

Jakże nienawidzę teraz tych nędznych słabości ziemskich...! Ileż postanowień.

Fiat mihi secundum verbum tuum — Niech mi się stanie według twego słowa (Łk 1, 38). Niczym w odpowiedzi na to zawołanie Dziewicy, Słowo staje się Ciałem.

Pierwszy dziesiątek dobiega końca... Jeszcze mam chwilę czasu, aby powiedzieć mojemu Bogu, zanim powie to ktoś inny: Jezu, kocham Cię. Różaniec święty, Pierwsza Tajemnica Radosna.

O Matko, Matko! Jednym swoim słowem – fiat – uczyniłaś nas braćmi Boga i dziedzicami Jego chwały. – Bądź błogosławiona! Droga, 512.

Maryja nie tylko powiedziała fiat, lecz przez całe życie wypełniała wiernie to stanowcze i nieodwołalne postanowienie. Tak samo i my: kiedy miłość Boga przynagli nas i rozpoznamy Jego wolę, powinniśmy zobowiązać się do bycia wiernymi, lojalnymi i faktycznie takimi być. Ponieważ nie każdy, który Mi mówi "Panie, Panie!", wejdzie do królestwa niebieskiego, lecz ten, kto spełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie. To Chrystus przechodzi, 173.

4. Co to znaczy, że Jezus został poczęty dzięki działaniu i łasce Ducha Świętego?

Oznacza to, że Bóg stał się człowiekiem bez udziału człowieka. Jezus ma Boga za Ojca (por. Łk 2, 48-49). Dziewictwo Maryi ukazuje absolutną inicjatywę Boga we Wcieleniu. Bóg jest jedynym Ojcem Jezusa. "Nigdy nie był oddalony od Ojca z powodu natury ludzkiej, którą przyjął... jest naturalnym Synem swego Ojca przez swoje Bóstwo, naturalnym Synem swojej Matki przez swoje człowieczeństwo, ale właściwym Synem Bożym w obydwu naturach" (Synod we Friuli, 796: DS, 619). Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 503.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Gdy nadchodzi czas oczyszczenia Matki według Prawa Mojżeszowego, konieczne jest przynieść Dzieciątko do Jerozolimy, aby zostało przedstawione Panu (Łk 2,22).

Tym razem, mój Przyjacielu, ty będziesz tym, który poniesie klatkę z gołębiami.

Popatrz, Ona — Niepokalana! — podporządkowuje się Prawu, jak gdyby rzeczywiście była osobą skalaną.

Czyż przykład ten nie stanowi dla ciebie, niemądry dzieciaku, pouczenia, że należy wypełniać święte Prawo Boże nie bacząc na własną ofiarę?

Oczyść się! My obaj z pewnością potrzebujemy oczyszczenia! Zadośćuczynienia, a ponad zadośćuczynienie Miłości, która niczym rozpalone żelazo zdoła wypalić wszelki brud dusz naszych i będzie jak żar, wzniecający Boży płomień w nędznej czeluści naszych serc.

Pewien sprawiedliwy i pobożny człowiek przyszedł do świątyni wiedziony natchnieniem Ducha Świętego — zostało mu bowiem objawione, że nie ujrzy śmierci, aż zobaczymy Chrystusa; bierze on Mesjasza w swoje ramiona i mówi do Niego: Teraz, o Władco, pozwól odejść słudze Twemu w pokoju, według Twojego słowa. Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie (Łk 2, 25-30). Różaniec Święty, Czwarta Tajemnica Radosna.

5. Jaki jest związek między Ewą a Marią?

Na przestrzeni całego Starego Przymierzu misja Maryi była zapowiadana przez misję niektórych kobiet (Sary, która mimo podeszłego wieku poczęła dziecko, Anny, matki Samuela, Debory, Rut, Judyty). Na początku tego wszystkiego jest Ewa: mimo nieposłuszeństwa otrzymuje obietnicę potomstwa, które odniesie zwycięstwo nad Złym, jak opowiada Księga Rodzaju. Wraz z Nią wreszcie, wzniosłą Córą Syjonu, po długim oczekiwaniu spełnienia obietnicy, przychodzi pełnia czasu i nastaje nowa ekonomia zbawienia. Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 489.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Ty i ja, gdybyśmy tylko mogli, uczynilibyśmy Ją także Królową i Panią wszelkiego stworzenia.

Potem wielki znak się ukazał na niebie: Niewiasta obleczona w słońce i księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu (Ap 12, 1). Maryja, Dziewica bez zmazy, starła upadek Ewy i swą niepokalaną piętą zgniotła głowę piekielnego węża. Córka Boga, Matka Boga, Oblubienica Boga. Różaniec Święty, Piąta Tajemnica Chwalebna.

6. Co to znaczy, że Maryja jest pełna łaski?

W chwili Zwiastowania anioł Gabriel pozdrawia Ją jako „pełną łaski” (Łk 1, 28). Istotnie, by móc dać dobrowolne przyzwolenie wiary na zapowiedź swego powołania, było konieczne, aby Maryja była całkowicie przeniknięta przez łaskę Bożą.

W ciągu wieków Kościół uświadomił sobie, że Maryja, napełniona „łaską” przez Boga (Łk 1, 28), została odkupiona od chwili swego poczęcia. Właśnie to wyraża dogmat Niepokalanego Poczęcia, ogłoszony w 1854 r. przez papieża Piusa IX: Najświętsza Maryja Dziewica od pierwszej chwili swego poczęcia, przez łaskę i szczególny przywilej Boga wszechmogącego, na mocy przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego, została zachowana nienaruszona od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego (Pius IX, Bulla Ineffabilis Deus: DS, 2803). Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 490-491.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Nie ma serca bardziej ludzkiego niż serce stworzenia przepełnionego zmysłem nadprzyrodzonym. Pomyśl o Najświętszej Maryi Pannie, pełnej łaski, Córce Boga Ojca, Matce Boga Syna, Oblubienicy Boga Ducha Świętego: w Jej sercu mieści się cała ludzkość, bez różnic i bez dyskryminacji. — Każdy jest Jej synem, Jej córką. Bruzda, 801.

Maryjo, Regina pacis, Królowo pokoju, która miałaś wiarę i która uwierzyłaś, że wypełni się zapowiedź Anioła, pomóż nam wzrastać w wierze, być niezachwianymi w nadziei, pogłębić Miłość. Bo tego chce dziś od nas Twój Syn, kiedy ukazuje nam swoje Najświętsze Serce. To Chrystus przechodzi, 170.

7. Jak kobieta może być Matką Boga?

Maryja jest prawdziwie „Matką Bożą”, ponieważ jest Matką wiecznego Syna Bożego, który stal się człowiekiem i który sam jest Bogiem, jak mówi nam Objawienie Boże w Piśmie Świętym. To prawda wiary, którą żyją wszyscy chrześcijanie od najdawniejszych czasów.

Refleksja wiary może odkryć, w powiązaniu z całością Objawienia, tajemnicze racje, dla których Bóg w swoim zamyśle zbawczym chciał, by Jego Syn narodził się z Dziewicy. Racje te dotyczą zarówno Osoby i odkupieńczego posłania Chrystusa, jak również przyjęcia tego posłania przez Maryję dla wszystkich ludzi. Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 509, 502.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Nasza Matka jest wzorem odpowiedzi na łaskę i kiedy będziemy kontemplować Jej życie, Pan udzieli nam światła, żebyśmy umieli przebóstwić nasze codzienne życie. W ciągu roku, kiedy obchodzimy święta maryjne, jak również w licznych momentach każdego dnia, my, chrześcijanie, często myślimy o Maryi. Jeśli wykorzystamy te chwile, wyobrażając sobie, jak by się zachowała nasza Matka w zajęciach, które mamy do wykonania, krok po kroku będziemy się od Niej uczyć: a w końcu upodobnimy się do Niej, tak jak dzieci są podobne do swojej matki. To Chrystus przechodzi, 173.

8. Dlaczego jest Ona także Matką chrześcijan i Matką Kościoła?

Jezus jest jedynym Synem Maryi. Ale duchowe macierzyństwo Maryi rozciąga się (por. J 19, 26-27; Ap 12, 17) na wszystkich ludzi, których przyszedł zbawić: Syna porodziła, którego Bóg uczynił «pierworodnym między wielu braćmi » (Rz 8, 29), to znaczy między tymi, którzy wierzą, z których narodzinami i wychowaniem współdziała z matczyną miłością.

Święty Jan w 19 rozdziale swojej Ewangelii przytacza słowa Jezusa skierowane do matki: „a obok krzyża Jezusowego stały: Matka Jego i siostra Matki Jego, Maria, żona Kleofasa, i Maria Magdalena. Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki: «Niewiasto, oto syn Twój»”.

Chociaż jest Ona uznawana i czczona jako prawdziwa Matka Boga i Odkupiciela, to jeszcze bardziej mówi się: "Ona jest również Matką członków (Chrystusa), ponieważ swoją miłością współdziałała w tym, by w Kościele rodzili się wierni". Maryja jest Matką Chrystusa, Matką Kościoła. Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 963-967.

Maryja jest zarówno Dziewicą, jak i Matką, ponieważ jest figurą i najdoskonalszą realizacją Kościoła: „Kościół [...] staje się matką: przez przepowiadanie bowiem i chrzest rodzi do nowego i nieśmiertelnego życia synów z Ducha Świętego poczętych i z Boga zrodzonych. Kościół jest także dziewicą, która nieskazitelnie i w czystości dochowuje wiary danej Oblubieńcowi” (Konstytucja dogmatyczna Lumen gentium, 64). Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 501-507.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Matko nasza, Ty przyniosłaś na ziemię Jezusa, który objawia nam miłość naszego Ojca Boga; pomóż nam rozpoznać Go pośród trosk każdego dnia; porusz nasz umysł i naszą wolę, żebyśmy umieli słuchać głosu Boga, natchnienia łaski. To Chrystus przechodzi, 174.

Z pewnością wy również, widząc w tych dniach tylu chrześcijan wyrażających na tysiąc sposobów swą miłość do Najświętszej Maryi Panny, czujecie bardziej swoją przynależność do Kościoła, czujecie się bardziej braćmi wszystkich swoich braci. To jakby spotkanie rodzinne, w czasie którego dorosłe dzieci, rozdzielone przez życie, spotykają się na nowo u boku swojej matki z okazji jakiegoś święta. I nawet jeśli kiedyś kłóciły się między sobą, traktowały się źle, to w tym dniu - nie; w tym dniu czują się zjednoczone, wszystkie je łączy wspólne uczucie.

Maryja nieustannie buduje Kościół, jednoczy go, podtrzymuje jego spoistość. Trudno jest posiadać autentyczne nabożeństwo do Matki Bożej i nie czuć się bardziej związanym z pozostałymi członkami Ciała Mistycznego, bardziej zjednoczonym z jego widzialną głową, Papieżem. Dlatego lubię powtarzać: omnes cum Petro ad Iesum per Mariam! - wszyscy z Piotrem do Jezusa przez Maryję! A uznając się za część Kościoła i za zaproszonych, by czuć się braćmi w wierze, odkryjemy w sposób głębszy braterstwo, jakie nas łączy z całą ludzkością. Kościół bowiem został posłany przez Chrystusa do wszystkich narodów i do wszystkich ludów. To Chrystus przechodzi, 139.

„Matko!” – Wołaj ją głośno, ze wszystkich sił. – Twoja Matka, Maryja, słyszy cię, widzi, że może jesteś w niebezpieczeństwie, a wraz z łaską swojego Syna ofiaruje ci pociechę swojego uścisku, czułość swoich dłoni. I nabierzesz na nowo sił do walki. Droga, 516.

9. Co oznacza Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny?

Najświętsza Maryja Panna, zakończywszy bieg swego ziemskiego życia, została wzięta z ciałem i duszą do chwały niebieskiej, gdzie już uczestniczy w chwale zmartwychwstania swego Syna, antycypując zmartwychwstanie wszystkich członków swego ciała. Dlatego my, chrześcijanie, stwierdzamy: „Wierzymy, że Najświętsza Boża Rodzicielka, Nowa Ewa, Matka Kościoła, spieszy spełnić z nieba macierzyńskie zadanie wobec członków Chrystusa”. Wyznanie wiary Ludu Bożego, 15.

Kościół kieruje swój wzrok ku Maryi, aby kontemplować w Niej to, czym jest Kościół w swoim misterium, w swojej «pielgrzymce wiary» i czym będzie na końcu swojej drogi, gdzie będzie go oczekuje «w chwale Przenajświętszej i nierozdzielnej Trójcy», «w wspólnocie wszystkich świętych», Ta, którą czci jako Matkę swego Pana i jako swoją własną Matkę: Tymczasem zaś Matka Jezusowa, jak w niebie doznaje już chwały co do ciała i duszy, będąc obrazem i początkiem Kościoła mającego osiągnąć pełnię w przyszłym wieku, tak tu na ziemi, póki nie nadejdzie dzień Pański, przyświeca Ludowi Bożemu pielgrzymującemu jako znak pewnej nadziei i pociechy. (Konstytucja dogmatyczna Lumen gentium, 68). Por. Katechizm Kościoła Katolickiego 972-974.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej ukazuje nam rzeczywistość tej radosnej nadziei. Jesteśmy jeszcze pielgrzymami, lecz nasza Matka uprzedziła nas i wskazuje nam kres drogi: powtarza nam, że można do niego dotrzeć i że jeśli będziemy wierni, dotrzemy. Bo Najświętsza Maryja Panna nie tylko jest naszym przykładem: jest wspomożeniem chrześcijan. I na naszą prośbę - Monstra te esse Matrem - z macierzyńską troskliwością nie potrafi ani nie chce odmówić swoim dzieciom opieki. To Chrystus przechodzi, 177.

Boskie Macierzyństwo Maryi jest źródłem Jej doskonałości i przywilejów, które Ją zdobią. Z tego tytułu została niepokalanie poczęta i jest pełna łaski, pozostaje zawsze dziewicą, wzięta z ciałem i duszą do nieba, została ukoronowana jako Królowa całego stworzenia, ponad wszystkimi aniołami i świętymi. Ponad Nią jest tylko Bóg. Najświętsza Maryja Panna będąc Matką Bożą posiada godność w pewien sposób nieskończoną, z nieskończonego dobra, jakim jest Bóg. Nie ma tu niebezpieczeństwa przesady. Nigdy nie zgłębimy dostatecznie tej niewypowiedzianej tajemnicy; nigdy nie potrafimy dostatecznie wyrazić wdzięczności Matce Naszej za tę zażyłość z Trójcą Przenajświętszą, którą nam umożliwiła. Przyjaciele Boga, 276.

10. Dlaczego Maryja Panna zajmuje centralne miejsce w życiu chrześcijan?

«Błogosławić mnie będą wszystkie pokolenia» — tak brzmią słowa Maryi z Magnificat, uznające to, co Bóg w Niej uczynił: «Pobożność Kościoła względem Świętej Dziewicy jest wewnętrznym elementem kultu chrześcijańskiego». Najświętsza Dziewica słusznie doznaje od Kościoła czci szczególnej. Już też od najdawniejszych czasów Błogosławiona Dziewica czczona jest pod zaszczytnym imieniem Bożej Rodzicielki, pod której obronę uciekają się w modlitwach wierni we wszystkich swoich przeciwnościach i potrzebach…

Kult ten... choć zgoła wyjątkowy, różni się przecież w sposób istotny od kultu uwielbienia, który oddawany jest Słowu Wcielonemu na równi z Ojcem i Duchem Świętym, i jak najbardziej sprzyja temu kultowi. Wyraża się on w świętach liturgicznych poświęconych Matce Bożej oraz w modlitwie maryjnej, takiej jak różaniec, który jest „streszczeniem całej Ewangelii”. Katechizm Kościoła Katolickiego 971.

Teksty do medytacji świętego Josemaríi

Jak postępuje normalny syn lub córka wobec swojej matki? Na tysiąc sposobów, ale zawsze z serdecznością i ufnością. Z serdecznością, która w każdym przypadku będzie wyrażać się w różnych przejawach, zrodzonych przez samo życie -nie są one nigdy czymś zimnym, ale są to drogie rodzinne zwyczaje, codzienne gesty, których syn potrzebuje w kontaktach ze swoją matką i których też matce brakuje, jeśli syn czasem o nich zapomni: pocałunek lub czuły gest przed wyjściem z domu i po powrocie, drobny prezent, kilka ciepłych słów. (...) Wielu chrześcijan przyswoiło sobie starodawny zwyczaj noszenia szkaplerza albo też ma nawyk pozdrawiania - nie potrzeba słów, wystarczy myśl - wizerunków Maryi znajdujących się w każdym chrześcijańskim domu bądź zdobiących ulice tylu miast; odmawiają też tę przepiękną modlitwę, jaką jest różaniec, w czasie której dusza nie nuży się powtarzaniem wciąż tych samych formuł - podobnie jak nie nużą się zakochani, kiedy się kochają. To Chrystus przechodzi, 142.

Jeśli jesteś dumny z bycia dzieckiem Najświętszej Maryi Panny, zapytaj siebie samego: Ile razy okazuję swoje nabożeństwo do Maryi w ciągu całego dnia, od rana do wieczora? Kuźnia, 433.