Beatyfikacja Johna Henry’ego Newmana, XIX-wiecznego teologa i filozofa była najważniejszym punktem czwartego a zarazem ostatniego dnia pielgrzymki Benedykta XVI do Wielkiej Brytanii. Wczesnym rankiem Papież opuścił nuncjaturę apostolską w Londynie, by helikopterem udać się do Birmingham.
Na miejscu celebry, w Cofton Park, oczekiwało na Ojca Świętego ponad 50 tys. wiernych, w tym wielu Polaków, których obecność zaznaczały biało-czerwone flagi.
W powitalnym przemówieniu arcybiskup Birmingham, Bernard Longley, zwrócił uwagę, że w ciągu ostatnich dni Benedykt XVI przebywał wśród Brytyjczyków jako pielgrzym, dzieląc się własnym poszukiwaniem prawdy i dobroci Boga.
„W czasie twojej podróży apostolskiej widzieliśmy jak starasz się dotrzeć do serc i umysłów wielu, w naszym kraju i poza nim, poprzez swą obecność i czynienie nas bardziej świadomymi obecności Chrystusa, Dobrego Pasterza. Jako Następca św. Piotra zachęcałeś nas, by bardziej przylgnąć do skały, na której zbudowany jest Kościół” – mówił abp Longley.
Hierarcha otrzymał od Benedykta XVI kielich mszalny oraz patenę zaś sam Papieżowi ofiarował ozdobne wydanie najsłynniejszego dzieła kard. Newmana „De apologia pro vita sua”.
Po wstępnych obrzędach Mszy św. abp Longley poprosił Ojca Świętego o włączenie kard. Johna Henry’ego Newmana do grona błogosławionych, po czym zgromadzonym odczytany został życiorys anglikańskiego konwertyty.
Benedykt XVI odczytał formułę beatyfikacyjną, co przez zgromadzonych zostało przyjęte oklaskami, zaś po lewej stronie ołtarza odsłonięty został duży portret nowego błogosławionego. Papież ogłosił, że liturgiczne wspomnienie kard. Newmana przypadać będzie 9 października.
Ewangelię podczas Mszy św. odczytał diakon stały z Massachusetts w Stanach Zjednoczonych Jack Sullivan, którego przypadek cudownego uzdrowienia stał się podstawą dzisiejszej beatyfikacji.
„Bł. kard. John Henry Newman zasłużył na to, aby zająć miejsce na długiej liście angielskich świętych i uczonych” – podkreślił Benedykt XVI w homilii wygłoszonej w Cofton Park w Birmingham.
Po opuszczeniu Cofton Park Benedykt XVI udał się do oratorium św. Filipa Nereusza na przedmieściach Birmingham. W czasie prywatnej wizyty odwiedził tam pokój, bibliotekę oraz kaplicę kard. Newmana.
Birmingham: Papież o znaczeniu myśli i życia beatyfikowanego kard. Newmana
„Anglia ma długą tradycję świętych męczenników, których odważne świadectwo przez wieki podtrzymywało tu katolicką wspólnotę – powiedział Papież w homilii na Mszy beatyfikacyjnej w Birmingham. – Słusznie jednak winniśmy dziś uznać świętość wyznawcy, syna tego narodu, który, choć nie przelał krwi za Chrystusa, dał Mu wymowne świadectwo w długim życiu oddanym posłudze kapłańskiej, a zwłaszcza głoszeniu Słowa, nauczaniu i pisarstwu”. Benedykt XVI zauważył, że John Henry Newman godnie wpisuje się w długi szereg świętych uczonych z Wysp Brytyjskich, takich jak Beda Czcigodny czy bł. Jan Duns Szkot.
„W bł. Johnie Henrym ta tradycja subtelnej wiedzy, wnikliwej ludzkiej mądrości i głębokiej miłości do Boga zrodziła obfity owoc – mówił Papież. – Jest to znak trwałej obecności Ducha Świętego w głębi serca Bożego Ludu, przynoszącej obfite dary świętości. Wnikliwe rozumienie przez Newmana relacji między wiarą a rozumem, żywotnego miejsca religii objawionej w cywilizowanym społeczeństwie oraz potrzeby daleko idącego i mającego szerokie oparcie podejścia do edukacji miały głębokie znaczenie nie tylko dla wiktoriańskiej Anglii. Nadal inspirują i oświecają wielu ludzi na całym świecie. Chciałbym wyrazić szczególne uznanie dla jego wizji edukacji, która tyle wniosła w ukształtowanie etosu będącego siłą napędową katolickich szkół i kolegiów. Stanowczo przeciwny wszelkim podejściom redukcyjnym czy utylitarnym, starał się on stworzyć środowisko wychowawcze, w którym formacja intelektualna, dyscyplina moralna i zaangażowanie religijne łączyłyby się ze sobą”.
Ojciec Święty przypomniał też głęboko ludzką wizję posługi kapłańskiej bł. Johna Henry’ego Newmana, pełnionej w założonym przez niego oratorium w Birmingham. Odwiedzał on chorych i ubogich, pocieszał osamotnionych, troszczył się o więźniów. Nic zatem dziwnego, że przed 120 laty tysiące ludzi odprowadziło jego ciało na pobliski cmentarz.
Benedykt XVI nawiązał ponadto do obchodzonej dziś w Wielkiej Brytanii 70. rocznicy Bitwy o Anglię. Podkreślił, że sam żył i cierpiał w mrocznych czasach nazistowskiej dyktatury w Niemczech. Przypomniał, jak wielu Brytyjczyków poświęciło życie, opierając się odważnie siłom wrogiej ideologii. Nawiązał zwłaszcza do bombardowań położonego w pobliżu Birmingham miasta Coventry. W listopadzie 1940 r. zginęli tam liczni jego mieszkańcy. „Po 70 latach wspominamy ze wstydem i zgrozą straszliwe żniwo śmierci i zniszczenia, jakie pozostawia po sobie wojna – powiedział Ojciec Święty. – Ponawiamy zdecydowaną wolę pracy na rzecz pokoju i pojednania wszędzie, gdzie pojawia się zagrożenie konfliktem”.
Benedykt XVI do biskupów Wysp Brytyjskich o potrzebie ewangelizacji zsekularyzowanego społeczeństwa
Podczas spotkania z biskupami Anglii, Walii i Szkocji Benedykt XVI nawiązał do ich ostatnich wizyt ad limina, podczas których powtarzał się motyw pilnej potrzeby głoszenia Ewangelii w zsekularyzowanym społeczeństwie. Pomocą w tym może być zarówno nowa watykańska dykasteria dla nowej ewangelizacji, jak i rozwój ruchów kościelnych. Wśród aktualnych problemów społecznych Ojciec Święty wymienił skutki kryzysu finansowego oraz bezrobocie, które wymagają od Kościoła szczególnego zaangażowania na rzecz ubogich. Obok tego nie należy rezygnować z głoszenia wartości moralnych sprzyjających wzrostowi dobra wspólnego.
Benedykt XVI nie zapomniał o wstydliwej sprawie nadużyć seksualnych wobec nieletnich, która wystawiła na szwank wiarygodność Kościoła. Z uznaniem wyraził się o podjętych przez episkopat środkach na rzecz zaradzeniu temu złu. „Wasza rosnąca świadomość szerzenia się w społeczeństwie zjawiska nadużyć wobec dzieci, jego niszczących skutków i potrzeby należytej opieki nad ofiarami może służyć za powszechny wzór, jaką naukę należy wyciągnąć z tej lekcji – stwierdził Papież. – Jaka bowiem może być lepsza droga, niż wynagrodzenie za te grzechy wychodząc, w pokornym duchu współczucia, naprzeciw dzieciom, które nadal doświadczają nadużyć gdzie indziej? Nasz obowiązek troski o młodych domaga się tego”.
W przemówieniu do brytyjskich biskupów Ojciec Święty dotknął też problemów natury stricte duszpasterskiej. Dotyczyły one chrześcijańskiego świadectwa duchownych, promocji powołań, a także uczestnictwa wiernych w liturgii i należytego rozumienia Eucharystii. Benedykt XVI zachęcił także pasterzy Kościoła w Anglii, Walii i Szkocji do wprowadzania w życie konstytucji apostolskiej Anglicanorum coetibus jako narzędzia przywracania ekumenicznej jedności.
