Tożsamość wolności

Rozmowa z Łukaszem Zającem i Grzegorzem Blicharzem, uczestnikami zespołu interdyscyplinarnego, który zdobył nagrodę na Międzynarodowym Kongresie Akademickim UNIV w Rzymie.

Inauguracyjny wykład UNIVu 2008

Na początku naszej rozmowy poproszę o przybliżenie czytelnikom rozmiarów i rangi polskiego sukcesu na rzymskim kongresie.

ŁZ: Polska reprezentacja na kongresie UNIV zdobyła I-szą nagrodę w kategorii „Prezentacje o tematyce komunikacyjnej” za projekt pt.: The Identity of Freedom „To be” and „To have” of John Paul II Generations (Tożsamość wolności. „Być” i „mieć” pokoleń Jana Pawła II). Jest to pierwsza taka nagroda dla reprezentacji z Polski.  

UNIV – co to takiego?

Spotkanie uczestników UNIVu z Ojcem Świętym w Bazylice Św. Piotra, 19 marca

GB: Tradycja kongresowa sięga 1968 roku. Założyciel Opus Dei obserwując duchowy i intelektualny „ferment roku ’68” postanowił stworzyć forum, na którym mogłyby zabierać głos środowiska akademickie reprezentujące inny niż upowszechniający się coraz bardziej marksistowski punkt widzenia.

Polacy uczestniczą w spotkaniach od początku lat 90-tych. Forum Kongresu UNIV stanowi okazję wymiany myśli, poglądów i opinii w gronie osób świata nauki – uczestników z ponad 50 państw ze wszystkich kontynentów. Organizatorem forum UNIV jest Istituto per la Cooperazione Universitaria (Instytut Współpracy Akademickiej).

UNIVowa codzienność - Rzym + przewodnik = dobrze spędzony czas

Jaka problematyka wyznacza oś kongresowych debat?

ŁZ: Tematyka kongresowych wykładów i debat skoncentrowana jest zazwyczaj na zagadnieniach kultury, przemian społecznych, mediów i znaczących procesów kształtujących współczesne życie. 

W ramach tegorocznego kongresu odbyło się kilkanaście sesji i prezentacji, podzielonych na 3 kategorie: Prezentacje i referaty, UNIVTUBE - przegląd form filmowych, Case studies. Badania i raporty prezentowane przez poszczególne grupy pozwalają zorientować się w kierunkach przemian zachodzących w poszczególnych społeczeństwach.  

O czym mówiliście swoim kolegom z zagranicy prezentując projekt „Tożsamość wolności”?

ŁZ: Uznaliśmy, że dla audytorium z całego świata byłoby interesujące poznanie istoty polskich przemian po roku ’89. Oczywiście zarówno w procesie przemian kulturowych, społecznych jak i przemian tożsamości poszczególnych osób, niebagatelną rolę odgrywał Jan Paweł II (w Polsce i na świecie), stąd postanowiliśmy wpleść jego sylwetkę do naszej narracji.

W trakcie zwycięskiej (jak się okazało) prezentacji, Rzym, Uniwersytet św. Krzyża, 18 marca

Polska ekipa starała się pokazać międzynarodowemu audytorium oddziaływanie kultury i masmediów na tożsamość społeczną w symbolicznym czasie wyznaczonym przez okres życia Karola Wojtyły – Jana Pawła II. W projekcie przedstawiono tezę, że w opozycji do tzw. pierwszego obiegu kultury – obiegu zideologizowanego, służącego partykularnym interesom grupowym, zawsze powstają zręby tzw. drugiego obiegu kultury – służące autentycznemu dobru człowieka, jego naturze. Mechanizm ten – utrzymują twórcy zwycięskiego projektu –  miał miejsce w okupowanej Polsce w czasie II wojny światowej, w komunistycznej Polsce do 1989 roku, ale ma on miejsce także obecnie.

Samodzielnie opracowaliśmy badania  ankietowe przeprowadzone wśród naszych rówieśników. Wynika z nich między innymi, że pośród elementów kultury wpływających na świadomość młodzieży, największy wpływ posiada muzyka. Ogólnie rzecz biorąc, młodzi ludzie wierzą, iż posiadają osobisty wpływ na zawartość treściową kultury oraz na media, które kulturę transmitują do społeczeństwa. Jednocześnie na ogół czują się zdezorientowani w wyborze właściwych środków służących temu wpływowi. Młodzież po prostu nie wie jakich używać środków, by na kulturę skutecznie wpływać.

Jak brzmi przepis na kongresowy sukces?

GB: Otrzymana nagroda jest ukoronowaniem czteromiesięcznego wysiłku 10 osobowego zespołu. Na naszą prezentację składają się między innymi: oryginalny pomysł i scenariusz, materiały archiwalne wraz z komentarzami oraz napisana dla potrzeb prezentacji i przeprowadzona przez uczestników projektu ankieta socjologiczna. Całość została napisana i zaprezentowana w języku angielskim. Zadbaliśmy o to, żeby prezentacja została profesjonalnie złożona i tak też się stało. Ci którym pokazywaliśmy nasz materiał zwracali uwagę na wysoki poziom artystyczny (m.in. na oryginalną typografię) i merytoryczny - treściowy, projektu.

Zwycięski zespół stanowią studenci i licealiści – uczestnicy programu edukacyjno-formacyjnego Ośrodka Akademickiego Barbakan w Krakowie, w którym opiekę duchową sprawuje Opus Dei (https://www.barbakan.sicom.pl).

Dziękując za rozmowę, życzę Panom kolejnych sukcesów! Rozmawiał Jan Kapitan

Prezentacja „The identity of freedom” znajduje się na stronie projektu: https://ka-rzym.ovh.org