Rekolekcje, wraz z innymi tradycyjnymi środkami zapewnianymi przez Dzieło, stanowią część integralnego planu formacji, który święty Josemaria miał na myśli w pracy z młodymi ludźmi, którą nazwał „dziełem świętego Rafała”.

Cele comiesięcznych rekolekcji

Ewangeliści wielokrotnie opisują, jak Pan oddalał się z apostołami, aby być z nimi sam na sam^[1], dając im tę „błogosławioną samotność, która jest tak potrzebna do podtrzymania życia wewnętrznego”^[2]. To właśnie w takich momentach Jezus zapraszał ich do dzielenia się Jego życiem intymnym: łaską bardziej autentycznego i rzeczywistego spotkania z Nim, które pomogłoby im zachować Jego obecność pośród ich pracy i zwykłych zadań. Chciał ich uformować, aby każdy mógł rozwinąć własną osobowość - poprzez cnoty ludzkie i nadprzyrodzone - i żyć wolnością bez zakłamania. Dał im tę większą bliskość, aby zachęcić ich do bycia lepszymi i nie zniechęcania się doświadczeniami własnej kruchości i trudnościami w ich środowisku.

Dlatego duchowe rekolekcje są praktyką zalecaną przez Kościół, aby karmić życie chrześcijańskie i osiągnąć łaskę nawrócenia serca^[3]. Jest to okazja do spędzenia dłuższego czasu na modlitwie z Jezusem. Jest to czas na spokojną rozmowę z Nim, bycie pod Jego spojrzeniem, wzrastanie w przyjaźni, zadawanie Mu pytań i pozwolenie sobie na bycie pytanym; odnowienie postanowień, odzyskanie sił, rozpoczęcie na nowo i wyjście pełnym radości i optymizmu.

Święty Josemaria był świadomy, od samego początku pracy świętego Rafała, że jedyną naprawdę ważną rzeczą jest pomoc młodym ludziom w oparciu ich życia na osobistej relacji z Jezusem Chrystusem, i powiedział każdemu z nich: „Obyś szukał Chrystusa, obyś znalazł Chrystusa (...), obyś pokochał Chrystusa”^[4]. Jest to bezpośredni cel comiesięcznych rekolekcji. Dlatego w kontaktach z młodymi ludźmi, którzy zbliżają się do Dzieła, przedstawia się im ideał naśladowania Jezusa Chrystusa i bycia apostołami pośród świata, zapraszając ich do udziału w środkach formacyjnych, które pomogą im być dobrymi chrześcijanami.

Pierwsze rekolekcje

Pierwsze rekolekcje pracy świętego Rafała odbyły się 18 marca 1934 roku. Święty Josemaria zorganizował je w kaplicy Redemptorystów w Madrycie i były one przeznaczone dla chłopaków, którzy uczęszczali do Akademii DYA^[5] i ich przyjaciół. Wiele środków formacyjnych odbywało się w siedzibie Akademii przy Calle Luchana; ale na comiesięczne rekolekcje lepiej było mieć oratorium i w takich przypadkach korzystano z kaplicy użyczonej przez Redemptorystów w pobliskim kościele Perpetuo Socorro, przy Calle Manuel Silvela.

Kilka dni później święty Josemaria napisał: „W ostatnią niedzielę odbyliśmy pierwszy dzień rekolekcji dla Dzieła. Jestem szczęśliwy”^[6]. Początkowo Ojciec - jak chłopcy nazywali założyciela Opus Dei - prowadził cotygodniowe zajęcia formacyjne lub kręgi^[7] dla chłopców od Świętego Rafała, a następnie, raz w miesiącu, wszyscy udawali się na krąg ogólny, gdzie przypominał im idee, które były omawiane w poprzednich kręgach. Ale od tego dnia krąg ogólny stał się tym, czym są obecnie comiesięczne rekolekcje.

Święty Josemaria spotykał się z chłopcami od Świętego Rafała w jeden niedzielny poranek w miesiącu i kończyli rekolekcje po południu. Obejmowały one kilka medytacji wygłoszonych przez niego. Uczestniczyło w nich średnio trzydziestu chłopaków, ale było jasne, że odbędą się, nawet jeśli będzie tylko jedna osoba. Było również jasne, że format nie jest stały i może się zmieniać w zależności od okoliczności czasu lub miejsca.

Organizacja comiesięcznych rekolekcji

Aby ułatwić każdemu z uczestników prawdziwe spotkanie z Jezusem Chrystusem, staramy się stworzyć klimat skupienia, ciszy i refleksji podczas rekolekcji. Harmonogram i atmosfera powinny również sprzyjać prawdziwej modlitwie: spokojnej, bez pośpiechu, z czasem na osobistą medytację, aby rekolekcje nie stały się jednym aktem pobożności po drugim. Wszystko musi współpracować w kontemplacji tajemnic Bożych, aby wejść w życie Jezusa, aby oświecić naszą wiarę Jego światłem, a tym samym ją pogłębić lub nabyć, jeśli jej nie mamy. To zrodzi potrzebę rachunku sumienia, naprawy i rozpoczęcia od nowa.

W zależności od okoliczności prowadzone są odpowiednie medytacje lub rozmowy. Inne regularne zajęcia mogą obejmować rachunek sumienia, błogosławieństwo Przenajświętszym Sakramentem lub Mszę Świętą. Można również włączyć odprawienie Drogi Krzyżowej, Różaniec lub czas na lekturę duchową. Nie wszystkie te praktyki pobożności są wykonywane, tylko niektóre są wybierane, a ideałem jest zaproponowanie tych, które wydają się najbardziej odpowiednie dla uczestników i okoliczności. Ksiądz jest również dostępny na wypadek, gdyby ktoś chciał pójść do spowiedzi lub skorzystać z okazji, aby chwilę porozmawiać. Jak widać, nie ma ustalonej formuły, a podejścia są w rzeczywistości różnorodne i elastyczne.

Długość rekolekcji różni się w zależności od wieku uczestników i dostępnego czasu: na przykład nie jest taka sama, niezależnie od tego, czy odbywają się w dzień powszedni, czy w weekend. Comiesięczne rekolekcje trwają zwykle pół dnia i mogą być nieco krótsze dla uczniów szkół średnich i nieco dłuższe dla studentów.

Rekolekcje są ubogacające, ponieważ ułatwiają radość, ponieważ pomagają każdemu być wolnym, aby wziąć odpowiedzialność za własne życie duchowe, ponieważ zbliżają nas do Boga. Kiedy ci, którzy uczestniczą w rekolekcjach, doceniają dobro, jakie im one przynoszą, naturalne jest, że myślą o podzieleniu się tą możliwością z przyjaciółmi.

Pismo Święte mówi, że rozkoszą Pana jest „znajdowanie radości przy synach ludzkich”^[8]. Na rekolekcjach zbliżamy się sercem i wyobraźnią do tabernakulum, aby dotrzymać towarzystwa Jezusowi. I w tych chwilach będzie nam łatwiej obcować z Nim w Eucharystii, dziękować Mu, przedstawiać Mu nasze intencje..., w szczerej, pobożnej i intymnej rozmowie. Święty Josemaria pisze: „zwierz się Jezusowi – prawdziwie obecnemu w tabernakulum – ze wszystkich trosk tego dnia. – A otrzymasz światło i zachętę dla swojego życia chrześcijańskiego "^[9].

^[1] J VI, 1-3; Mk VI, 31-32

^[2]Droga, 304.

^[3] KKK 1435 i 1438. Apostolicam actuositatem, 32.

^[4] List 24-X-1942, nr 12.

^[5] Akademia DYA była pierwszą korporacyjną działalnością apostolską Opus Dei. Była to akademia uniwersytecka otwarta w styczniu 1934 roku.

^[6]Apuntes íntimos, nr 1167 (22-III-1934)

^[7] Kręgi są krótkimi, praktycznymi zajęciami formacji chrześcijańskiej, podczas których młodzi ludzie uczą się praktycznego stosowania cnót naturalnych i nadprzyrodzonych, stają się mężczyznami i kobietami modlitwy oraz prowadzą bardziej chrześcijańskie życie.

^[8] Prz VIII, 31.

^[9] Droga, 554.