Medisch Centrum Monkole: als een tropische boom

In Kongo groeit een krachtige en rijzige boom, van hard hout en met overvloedige takken; zijn bladeren verkleuren in de loop van het jaar van rood naar roze, en van roze naar smaragdgroen. Die boom heet de 'monkole'.

"Toen wij in 1987 de mogelijkheid gingen bestuderen om een medisch centrum aan de zuidrand van Kinsjasa op te richten - zo herinnert zich dr. Echarri - dachten we dat Monkole een geschikte naam zou kunnen zijn. We wilden namelijk een 'veelkleurig' project opzetten ter bevordering van de gezondheid."

Het medisch centrum Monkole opende zijn poorten in april 1991. Sindsdien zijn er tienduizenden patiënten in het centrum geweest, en velen hebben ook geprofiteerd van de cursussen op het gebied van hygiëne en gezondheidszorg.

"Pappa, je hebt je handen niet gewassen vóór het eten". Luzolo keek zijn zoontje strak aan. "Ja, pappa, dr. Monkole heeft ons verteld dat we altijd de handen moeten wassen vóór en na het eten", vervolgde de kleine Trésor, acht jaar oud. "En wie is die dr. Monkole dan wel?", vroeg zijn vader, een beetje nieuwsgierig geworden. "Dat is de dokter die bij ons op school een waterreservoir heeft aangelegd; hij vertelt ons wat we moeten doen om niet ziek te worden".

Na dat gesprek met zijn zoon kreeg Luzolo meer belangstelling voor "Monkole". Toen hij in de gaten kreeg dat het in werkelijkheid om een medisch centrum ging, herinnerde hij zich dat hij er al eens was geweest en gezegd had: "Jullie hebben het hier zo fijn in orde, dat ik meende dat het alleen voor rijken was." Deze opmerking van Luzolo laat heel duidelijk de uitdaging zien, die Monkole zich vanaf het begin heeft gesteld: hoe maken we een kwalitatief hoogstaande medische zorg voor iedereen toegankelijk, hoe verhogen we het niveau van hygiëne en ziektepreventie van de bevolking?

De verwarring van Trésor valt te verklaren. Van 1997 tot 1999 is er vanuit het medisch centrum Monkole, dank zij de medewerking van een Belgische NGO, veel werk verricht op het terrein van gezondheidszorg op de scholen. In twee fases is men overgegaan tot een elementaire medische keuring van meer dan 10.000 kinderen en zijn 400 onderwijzers opgeleid van 34 scholen in Mont Ngafula, de stadswijk waarin Monkole ligt. In 14 van die scholen is er daarnaast een waterreservoir aangelegd, waarin het regenwater wordt opgevangen, om aldus te kunnen beantwoorden aan de vereisten van hygiëne, rekening houdend met de moeilijkheden van de watervoorziening. Daarom noemen de kinderen de artsen Aissi en Bagula, die dit programma voor hun rekening hebben genomen, zonder onderscheid Monkole. Het programma, Santé scolaire genaamd, heeft de waardering van de bevolking voor het medisch centrum alleen maar doen toenemen, en het illustreert duidelijk de maatschappelijke dimensie van het hele project.

Tekst: Jean-Michel Ndongala

Foto's: Monkole