Kerstmis 2022: Urbi et Orbi

In zijn toespraak die voorafging aan het de plechtige pauselijke zegen Urbi et Orbi vanaf het balkon van de Sint-Pietersbasiliek, betreurde de 86-jarige paus de menselijke kosten van de oorlogen. Ook drong hij erop aan om de mensen niet te vergeten "die honger lijden terwijl dagelijks enorme hoeveelheden voedsel worden verspild en middelen aan wapens worden besteed".

Dierbare broeders en zusters in Rome en over de hele wereld: Zalig Kerstmis.

Jezus, onze Heer, geboren uit de maagd Maria, brengt u allen de liefde van God, bron van vertrouwen en hoop. En Hij brengt u ook het geschenk van vrede, dat de engelen verkondigden aan de herders in Bethlehem: Eer aan God in den hoge en vrede op aarde voor alle mensen die Hij liefheeft.

Op deze feestdag richten we onze blik op Bethlehem. De Heer komt ter wereld in een stal en wordt neergevlijd in 'n kribbe voor dieren, want z'n ouders konden geen onderdak vinden in een herberg ook al was voor Maria het moment aangebroken om te bevallen.

Hij komt onder ons in de stilte en duisternis van de nacht, omdat Gods Woord geen schijnwerpers of lawaai van mensenstemmen behoeft. Hij zelf is het Woord dat zin geeft aan het bestaan, het Licht dat onze weg verlicht. Het ware Licht dat elke mens verlicht, kwam in de wereld, zegt het Evangelie.

Jezus werd geboren tussen ons mensen, Hij is God-met-ons. Hij komt om ons te begeleiden in ons dagelijks leven en alles met ons te delen: Vreugde, verdriet, hoop en angst. Hij komt als een hulpeloos Kind. Hij wordt geboren in de kou, arm onder de armen. Hij heeft alles nodig en klopt op de deur van ons hart voor warmte en beschutting. Omhullen wij ons, net als de herders in Bethlehem, door het Licht en laten we gaan kijken naar het teken, dat God ons gegeven heeft.

Overwinnen we de apathie van de geestelijke slaap en valse beelden van 't feest. Zij doen ons vergeten wie hier de Jarige is. Laten we het kabaal achter ons laten dat ons hart verdooft en ons ertoe aanzet om alles te versieren en cadeaus in te pakken in plaats van over deze gebeurtenis na te denken: De Zoon van God die voor ons geboren werd.

Broeders en zuster, laten we ons wenden tot Bethlehem. Daar weerklinken de eerste kreten van de Vredevorst. Ja, want Hij, Jezus, is onze vrede: De vrede die de wereld niet kan geven, die God de Vader de mensheid gaf door zijn Zoon naar de wereld te sturen.

De heilige Leo de Grote heeft een uitdrukking die in het beknopte Latijn de boodschap van deze dag samenvat: Natalis Domini, Natalis est pacis - de geboorte van de Heer is de geboorte van de vrede. Jezus Christus is de weg van de vrede. Hij heeft met zijn vleeswording, lijden, dood en verrijzenis de deur geopend van een dichte wereld onderdrukt door het duister van vijandschap en oorlog naar een open wereld waar we vrij kunnen leven in broederschap en vrede.

Laten wij die weg volgen. Maar om dat te kunnen doen, om Jezus te volgen moeten we de lasten afwerpen die ons belemmeren en tegenhouden. En wat zijn die lasten? Wat is die ballast? Dat zijn dezelfde negatieve verlangens die koning Herodes en z'n gevolg ervan weerhielden de geboorte van Jezus te erkennen en te verwelkomen. De hang naar macht en geld, trots, hypocrisie, leugens. Die lasten weerhouden ons ervan om naar Bethlehem te gaan sluiten ons uit van de genade van Kerstmis en blokkeren onze toegang tot de weg van de vrede.

En helaas moeten we constateren: ook al is ons de Vredesvorst gegeven, toch blijven de oorlogswinden ijzig over de mensheid waaien. Als we willen dat het Kerstmis is, de geboorte van Jezus en van de vrede, dan moeten we naar Bethlehem kijken en onze blik richten op 't gezicht van 't Kind dat voor ons is geboren. In z'n onschuldige gezichtje herkennen we 't gelaat van kinderen overal ter wereld, verlangend naar vrede.

Onze blik wordt gevuld met de gelaten van onze broeders en zusters in Oekraïne die deze Kerstmis doorbrengen in duisternis, in de kou of ver van huis als gevolg van de verwoesting door tien maanden oorlog. Moge de Heer ons bereidwillig maken voor concrete gebaren van solidariteit om mensen die lijden te helpen. Moge Hij de geest verlichten van de mensen met de macht om de wapens te doen zwijgen en onmiddellijk een einde te maken aan deze zinloze oorlog.

Helaas luisteren we liever naar andere redenen, gedicteerd door wereldse logica. Maar de stem van het Kind, wie luistert daarnaar?

We maken een tijd door met een ernstig gebrek aan vrede ook in andere regio's, op andere tonelen van deze Derde Wereldoorlog. Denk aan Syrië, wat nog steeds verscheurd wordt door een conflict, dat naar de achtergrond is verdwenen maar niet voorbij is.

Denk aan 't Heilige Land, waar de laatste maanden het geweld is toegenomen aan de doden en gewonden daar. We smeken de Heer dat daar, in het land waar Hij geboren werd de dialoog en de zoektocht naar wederzijds vertrouwen wordt hervat tussen Israëliërs en Palestijnen.

Moge Jezus christelijke gemeenschappen in het hele Midden-Oosten steunen, zodat elk van die landen de schoonheid van gebroederlijk samenleven tussen mensen met verschillende geloven kan ervaren. Help Libanon, zodat 't kan herstellen met hulp van de internationale gemeenschap en de kracht van broederschap en solidariteit.

Moge het licht van Christus de Sahel verlichten, waar het vreedzame samenleven tussen volken en tradities wordt verstoord door schermutselingen en geweld. Leid ons naar een duurzame wapenstilstand in Jemen en naar verzoening in Myanmar en Iran, zodat alle bloedvergieten ophoudt.

Moge U de politieke autoriteiten en mensen van goede wil inspireren op het Amerikaanse continent om politieke en sociale spanningen tot bedaren te brengen in meerdere landen. Daarbij denk ik in het bijzonder aan het Haïtiaanse volk, dat al heel lang lijdt.

Laten we op deze dag, waarop we fijn samen om een overvloedige tafel zitten onze ogen niet afwenden van Bethlehem, wat 'huis van brood' betekent. En laten we denken aan mensen die honger lijden, vooral kinderen, terwijl er dagelijks grote hoeveelheden voedsel worden verspild en er veel middelen worden besteed aan wapens. De oorlog in Oekraïne heeft die situatie verder verslechterd, waardoor hele bevolkingsgroepen de hongersnood nabij zijn vooral in Afghanistan en in de landen van de Hoorn van Afrika. Elke oorlog veroorzaakt honger, dat weten we. Voedsel wordt ook als wapen ingezet door de distributie aan lijdende bevolkingsgroepen te verhinderen. Laten we op deze dag leren van de Vredesvorst en ons allemaal inzetten. Allereerst degenen met politieke verantwoordelijkheden, zodat voedsel alleen nog een instrument van vrede zal zijn.

Laten we, terwijl we genieten van het vreugdevolle samenzijn met dierbaren ook denken aan de families die zwaar getroffen zijn door het leven en aan de mensen die 't zwaar hebben in deze tijd van economische crisis door werkloosheid en gebrek aan basisbehoeften om te leven.

Lieve broeders en zusters, net als toen komt Jezus, het ware Licht in een wereld die lijdt aan onverschilligheid en die Hem niet verwelkomt. Een wereld die Hem verwerpt, zoals vele buitenlanders overkomt die Hem negeert, zoals wij maar al te vaak doen met de armen. Laten we vandaag niet de talloze vluchtelingen en ontheemden vergeten die bij ons aankloppen op zoek naar troost, warmte en voedsel.

Laten we de gemarginaliseerden, eenzame mensen, wezen en ouderen die het risico lopen terzijde geschoven te worden, niet vergeten. En ook niet de gevangenen, we zien enkel hun fouten, niet dat ze medemensen zijn.

Bethlehem toont ons de eenvoud van God die zich niet openbaart aan de wijzen en geleerden, maar aan de kleinen, aan wie een puur en open hart heeft. Laten ook wij, net als de herders, ons erheen spoeden om ons te verwonderen over de ondenkbare gebeurtenis dat God Mens is geworden voor ons heil. Hij die de bron is van al het goede, maakt zichzelf arm en vraagt onze arme mensheid als aalmoes.

Laten we ons laten leiden door de liefde van God, en Jezus volgen die zich van z'n heerlijkheid ontdaan heeft om ons te laten delen in zijn volheid.

Zalig Kerstmis, iedereen.

Engel des Heren

De Engel des Heren heeft aan Maria geboodschapt. – En zij heeft ontvangen van de Heilige Geest. Wees gegroet, Maria, vol van genade de Heer is met U. Gij zijt de gezegende onder de vrouwen en gezegend is Jezus de vrucht van uw schoot. Heilige Maria, moeder van God bid voor ons, zondaars nu en in het uur van onze dood amen.

Zie de dienstmaagd des Heren. – Mij geschiede naar uw woord. Wees gegroet, Maria, vol van genade de Heer is met U. Gij zijt de gezegende onder de vrouwen en gezegend is Jezus de vrucht van uw schoot. Heilige Maria, moeder van God bid voor ons, zondaars nu en in het uur van onze dood amen.

En het woord is vlees geworden. – En het heeft onder ons gewoond. Wees gegroet, Maria, vol van genade de Heer is met U. Gij zijt de gezegende onder de vrouwen en gezegend is Jezus de vrucht van uw schoot. Heilige Maria, moeder van God bid voor ons, zondaars nu en in het uur van onze dood amen.

Bid voor ons, heilige moeder Gods. – Opdat wij de beloften van Christus waardig worden.

Laten wij bidden: wij bidden U, o Heer stort uw genade in onze harten opdat wij die door de boodschap van de engel de menswording van Christus, uw Zoon, gekend hebben door zijn lijden en kruis gebracht worden tot de glorie van de verrijzenis, door Christus, onze Heer, amen.

Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. – Zoals het was in het begin, en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.

Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. – Zoals het was in het begin, en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.

Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. – Zoals het was in het begin, en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.

Urbi et Orbi

De heilige vader Franciscus verleent aan alle aanwezige gelovigen en allen die zijn zegen ontvangen via tv, radio of nieuwe communicatietechnieken een volle aflaat, in de door de Kerk bepaalde vorm.

Bidden we tot de almachtige God, dat de paus nog lang hoofd van onze Kerk mag blijven en dat Hij vrede en eenheid schenkt aan de Kerk in heel wereld.

Mogen de heilige apostelen Petrus en Paulus wier macht en gezag wij uitoefenen zelf voor ons bidden tot de Heer. Amen.

Door de gebeden en de verdiensten van de heilige Maria, altijd maagd van de heilige aartsengel Michaël, de heilige Johannes de Doper en de heilige apostelen Petrus en Paulus en alle heiligen, moge de almachtige God zich over u ontfermen, al uw zonden vergeven en moge Jezus Christus u geleiden tot het eeuwige leven. Amen.

Moge de barmhartige Heer kwijtschelding, vrijspraak en vergeving van uw zonden de ruimte van een ware en vruchtbare boetedoening, 'n altijd boetvaardig hart en verbetering van leven, de genade en wijsheid van de Heilige Geest en uiterste volharding in goede werken geven. Amen.

En moge dan de zegen van de almachtige God van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest op u nederdalen en daar altijd blijven. Amen.

Vertaling KRO-NCRV (met toestemming overgenomen).