Persoonlijke visie op Jezus, door Jozef Ratzinger

Het boek waarin de Heilige Vader ingaat op de persoon van «Jezus van Nazareth» is op maandag 16 april verschenen in het Duits, Italiaans en Pools. Zeventien andere talen volgen nog, de Nederlandse vertaling wordt eind juni verwacht.

Kardinaal Schönborn presenteert het boek van Benedictus XVI over Christus aan de pers.

Uitgeverij Rizzoli die van Libreria Editrice Vaticana de wereldwijde publicatierechten heeft verkregen voor dit boek, licht vandaag toe dat het gaat om het eerste van twee boeken die het openbare leven van Christus beschrijven, van zijn Doop in de Jordaan tot aan de Gedaanteverandering.

Het verhaal van Jozef Ratzinger heeft een pastoraal karakter want, door middel van commentaren op het Evangelie, biedt het een inleiding over de grondbeginselen zelf van het christendom. Dit essay kenmerkt zich door dezelfde wetenschappelijke nauwkeurigheid die zo eigen is aan alle werken van hem die paus Benedictus XVI is geworden.

«De pastorale zorg en de theologische leer van de Paus bepalen samen de leidraad van het werk, namelijk de overtuiging dat als men wil begrijpen wie Jezus is, men uit moet gaan van zijn eenheid met de Vader.»

Zijn nauwkeurige historisch-kritische methode waarborgt een kwalitatief hoogstaande exegese. Daarbij maakt hij gebruik van uitgebreid materiaal dat een diepgaander portret van Christus kan reconstrueren dan enkele decennia geleden nog voor mogelijk werd gehouden. Maar «alléén het geloof stelt in staat om te begrijpen dat Jezus God is. Deze overtuiging maakt het mogelijk om, ondanks de complexiteit van de bronnen, de Schrift volgens de historisch-kritische methode te lezen en duidelijk een overtuigende ontwikkeling en persoon te ontdekken.»

Voor Jozef Ratzinger zijn geloof en wetenschap complementair en niet tegengesteld, net zoals de Jezus van de geschiedenis en die van het Evangelie.

Een synopsis getiteld «de zoektocht van de Paus naar Christus», maakt duidelijk dat het boek zijn persoonlijke zoektocht naar de Heer weerspiegelt, maar geen document is van het pauselijk magisterium.»

Steunend op de eenheid die bestaat tussen het Oude en het Nieuwe Testament, en ook op de christologische hermeneutiek die in Jezus de sleutel ziet van de hele Bijbel, laat Jozef Ratzinger de Jezus van het Evangelie zien als de nieuwe Mozes, die de verwachtingen van Israël vervult. Hij is degene die het volk van God moet leiden naar de uiteindelijke bevrijding. Elke stap «naar deze verwezenlijking openbaart het algemene plan van God.

De onderdompeling van Jezus in de Jordaan symboliseert op deze manier zijn dood en zijn «nederdaling ter helle», alomtegenwoordig in zijn aardse leven. «Om de mensheid te redden ... moest hij de verschillende bekoringen weerstaan die de mens door alle tijden bezighouden en daar de gehoorzaamheid beleven, waardoor hij de weg naar God, naar het Beloofde Land en Koninkrijk weer begaanbaar maakte.»

Het Koninkrijk van God, dat overal aanwezig is in de boodschap van Jezus, is een onderwerp dat uitgebreid behandeld wordt in de overweging met de titel « De Bergrede», waarin de zaligsprekingen het fundament vormen van de nieuwe Wet en als het ware een zelfportret van Christus voorspiegelen. De Paus laat zien dat de Wet anders dan bij Mozes, het resultaat is van een gesprek onder vier ogen met God. De nieuwe Wet omvat de volheid van de totale eenheid tussen de Vader en de Zoon.

Het is dus van wezenlijk belang dat het leven van iedere mens een dialoog wordt met God en een luisteren naar Zijn Woord. En Benedictus XVI besteedt een hoofdstuk aan het gebed en aan de uitleg van het Onze Vader, dat Jezus ons leerde.

De vereniging van de mensen door God in Jezus en in de Geest is uitgedrukt in het Ons. En deze nieuwe familie openbaart zich in de keuze van de Twaalf, die aan het oergezin Israël herinnert. Hoewel heterogeen, vindt deze familie van Jezus, de Kerk, in ieder tijdperk, in Hem haar eenheid en haar richting om de universaliteit van het Evangelie te beleven.»

«Om de inhoud van zijn boodschap toegankelijker te maken en die om te zetten in een praktische richtlijn, heeft Jezus gebruik gemaakt van gelijkenissen ... die ook een zuiver theologische ondergrond hebben, en Jozef Ratzinger onderstreept die met diepgang.»

Vervolgens zet de auteur de voorbeelden uiteen die Jezus koos om zijn mysterie uit te leggen, met name de voorbeelden die door de heilige Johannes naar voren zijn gehaald. Nadat hij ze heeft samengevat, legt hij de verschillende resultaten voor van het onderzoek betreffende deze evangelist en opent hiermee nieuwe gezichtsvelden op Jezus, die steeds helderder aan het licht komt als de Zoon van God.

Deze visie verbreedt zich in de laatste twee hoofdstukken van het boek waar de Heilige Vader uitlegt wat de werkelijke opdracht van de Messias is en wat zijn lot moet zijn. Hij eindigt met een opsomming van de verschillende benamingen die Jezus volgens de Schriften gebruikte om zichzelf bekend te maken.

Naast de gelovige en de theoloog Ratzinger, komt uit de lezing van dit boek over Jezus van Nazareth de herder naar voren. ‘Dit vergemakkelijkt ten zeerste een nieuwe benadering van Jezus Christus... zeker omdat de auteur niet bang is om een wereld voor de geest te halen die zich van God verwijdert door alleen aan het zichtbare en materiële vast te houden, die enkel het materiele welzijn nastreeft, daardoor het risico neemt om zichzelf te vernietigen, en de hoop heeft laten varen om de vrijheid te vinden in het Beloofde Land, in het Koninkrijk van God.»

Vatican Information Service