Mgr. André-Mutien Léonard is sinds 1991 bisschop van het Belgische Namen. Hij was lid van de Internationale Theologencommissie en hield in het jaar 2000 de vastenmeditaties voor de paus en de curie. Hij shockeert af en toe bewust zijn gelovigen. "Als wij hier samenkomen om wat in een oud boek te lezen en enkele woordjes te horen spreken over wat stukjes brood, dan heb ik wel wat beters te doen", is zo'n uitspraak die de gelovigen geheid op het randje van de banken brengt. Om dan te vervolgen: "Want ik ben geen priester geworden voor wat symbolische gebaren die herinneren aan iets dat al voorbij is. Durven wij hier en nu écht te geloven dat Jezus werkelijk in dit brood en deze wijn aanwezig is?"
Het zijn vragen die te weinig gesteld worden, meent de bisschop. Hij sprak vorige week tijdens een priesterstudiedag in Moergestel, een jaarlijks initiatief van het priestergenootschap van het heilig Kruis, de vereniging van priesters van het Opus Dei. Een dertigtal priesters uit heel Nederland, jong en oud, hing aan de lippen van de Waalse bisschop. De belangstelling was veel groter, maar de werkdruk op de clerus doet zich gelden.
Jongeren
De bisschop sprak over de vraag hoe je het geloof op de jongeren kunt overbrengen. Ook hij heeft geen recept of goedkope oplossingen. Wel heeft de bisschop een duidelijk vertrekpunt: "Het is mijn diepste overtuiging dat het hart van Jezus en het hart van de jongeren voor elkaar zijn gemaakt en uiteindelijk op elkaar zijn afgestemd. Wij moeten daar veel explicieter aan herinneren en veel langer bij stilstaan."
"Die vraag is ook een kruis. We hebben een slecht geweten. Alsof het onze schuld is dat jongeren de kerk links laten liggen."
Opmerkelijk: zonder blikken of blozen benadrukte mgr. Léonard dat priesters grote verdiensten zullen hebben wanneer zij zich vol inzetten voor die taak. "Ons aureool zal straks in de hemel extra glanzen omdat wij in deze tijd hebben gewerkt", aldus de bisschop. Het is zot, maar zulk direct spreken over het hiernamaals hoort men zelfs binnen de Kerk maar zelden.
Alles op alles
Net als zijn talloze collega's grijpt mgr. Léonard iedere gelegenheid aan om met jongeren in gesprek te gaan. Ook al kost het waanzinnig veel energie om telkens dezelfde clichés te moeten ontzenuwen. "Met humor omheen gaan", raadt hij aan. "Het is verbazingwekkend hoe klakkeloos jongeren die clichés voor waar aannemen." En als het moet dan moet het, want "het zijn toch genademomenten" en het bewijs "dat het niet onmogelijk is tot hun hart te spreken". En dat spreken moet direct zijn, uit het hart. "Sommigen zeggen dat je 'brutaal' moet zijn."
Tegen de stroom in
Niet onmogelijk betekent eerder moeilijk. "Een uitdaging, maar moeilijk." Ten eerste werkt de cultuur absoluut niet mee. Maar ook is er maar zelden steun vanuit de gezinnen, evenmin vanuit de parochie. "De meeste jongeren nemen helemaal niet deel aan het parochieleven, dus die kan ook niet steunen." Dat betekent "permanent tegen de stroom in roeien".
Een tweede obstakel is dat de cultuur affectief ingesteld is, "weinig rationeel". "Een duidelijk rationele uitleg is nooit voldoende. De houding van jongeren is eerder affectief dan rationeel. De rol van de rede komt bij het geloof ook pas veel later. Ik spreek daarom van het 'primaat van de ervaring', vooral in gemeenschappelijke sfeer."
Dankbaar
De bisschop bespeurt zeer positieve tendensen bij de vormselvieringen die goed worden voorbereid en in een positieve, open sfeer verlopen. "Er gebeurt iets", aldus de bisschop. "Na afloop komen de mensen zeggen hoe mooi ze het vonden. Dat gebeurt anders nooit. Of om te klagen.
Je ziet ook meer en meer jongerentochten, diocesane en internationale jongerenbijeenkomsten die steeds meer trekken."
Mgr. Léonard, die als Waal uitstekend Nederlands spreekt, heeft een tiental nieuwe bewegingen naar zijn bisdom gehaald waarvan hij heeft gezien dat ze jongeren aanspreken. Vijf daarvan komen uit Canada. "Dat is een zegen voor mij. Dat moet u ook in Nederland aanmoedigen."
"Als jonge mensen de kans krijgen anderen te ontmoeten die kunnen getuigen van een diepe ontmoeting met Christus, maakt dat zoveel overbodige vragen overbodig."
Klik voor het volledige artikel rechtsboven op de link naar het Katholiek Nieuwsblad.
