La Recoleta is een wijk van Santiago met 140.000 inwoners, van wie 80 procent rond de armoedegrens leeft. De bewoners zijn arbeiders van lage sociale klassen. Ze werken in de kleinhandel, de bouw, op de markt en in verschillende ambachten. Het gemiddelde gezinssalaris bedraagt 250 dollar per maand. Dit wordt bijna altijd opgebracht door twee personen. De bevolking kampt met een nijpend tekort aan gezondheidszorg en alcoholisme is wijd verbreid.

“Met El Salto”, aldus sociaal werkster en directrice van het project Juanita Arteaga, “hebben de inwoners van El Recoleta en van andere deelgemeentes van Santiago toegang tot een uitgebreid aanbod aan medische voorzieningen. Er zijn huisartsenconsulten voor lichamelijke en psychische klachten, en er is een hulpprogramma voor alcoholisten en drugsverslaafden. Naast de gezondheidszorg willen we ook de arbeidsmogelijkheden vergroten door het geven van workshops, cursussen en basisonderwijs aan volwassenen. Sinds 2003 is ook tandverzorging toegevoegd. In totaal zijn er tot nu toe zo’n 14.000 mensen bij El Salto geweest.”

Medische hulp

Tot de nieuwe voorzieningen behoort de polikliniek. Deze is van maandag tot en met vrijdag geopend voor consulten van kindergeneeskunde, gynaecologie en reumatologie. Aan de patiënten wordt een bescheiden bijdrage gevraagd voor het onderzoek, de medicijnen en zonodig radiologisch onderzoek en scannen. “De medicijnen spelen een sleutelrol in de polikliniek”, zegt Arteaga. “Dankzij de giften die we van enkele laboratoria en artsen ontvangen kan ik zeggen dat we goed voorzien zijn.”

In 2003 nam de vraag naar bepaalde diensten zoals de kindergeneeskunde toe. Aan het einde van dat jaar werden in totaal 13.833 patiënten geregistreerd. Bovendien kon El Salto voor haar tandartsen een röntgenapparaat aanschaffen voor het stellen van complexe diagnoses. Ongeveer 6.700 mensen zijn in de polikliniek behandeld van wie 3.200 voor tandkundige hulp. Voor kinderen bestaat de mogelijkheid een beugelbehandeling te ondergaan. “In de toekomst willen we aan de medische voorzieningen ook oogheelkundige hulp toevoegen”, aldus Juanita Arteaga.

Alcoholisme en geestelijke gezondheidszorg

Een belangrijk deel van de hulp die El Salto biedt is gericht op alcoholisten en drugsverslaafden. In 2003 konden 154 verslaafden worden behandelen. In dit project wordt iedere patiënt behandeld door drie deskundigen: een psychiater, een verpleegkundige en een sociaal werkster. Dankzij de geboden hulp leeft een groot aantal alweer 12 jaar zonder het gebruik van deze middelen. Een man van 72, die nog steeds bij een supermarkt in Chili werkt, is een ex-patiënt van dit programma. Hij vertelt als volgt zijn ervaringen: “Ik drink al bijna 15 jaar geen alcohol meer, zelfs geen biertje. Mijn geschiedenis begon op mijn 15de. We speelden voetbal en namen drank met wijn als verfrissing. Hierdoor ontstond bij mij de behoefte om steeds meer te drinken, totdat ik hier zó ziek van werd dat ik dacht dat ik dood ging. Toen brachten mijn vrouw en schoonmoeder me naar El Salto waar een dokter me hielp om van het probleem af te komen. Ik dank God voor deze hulp.”

Dankzij een overeenkomst met de Universiteit de los Andes biedt El Salto sinds juli 2003 ook geestelijke gezondheidszorg. Docenten en studenten psychologie aan deze universiteit bieden permanent klinische hulp van een psychiater, 3 psychologen en 9 eindejaars-studenten aan kinderen en volwassenen. Een aantal patiënten hebben een chronisch en ernstig ziektebeeld. De hoge behandelkosten kunnen ze vaak niet betalen. Dit was bijvoorbeeld het geval van een vrouw die zeer verontrust was over het gedrag van haar dochter. De diagnose was een sociale fobie: het meisje kon zich niet uitdrukken en het contact met mensen veroorzaakte bij haar hartkloppingen en vermoeidheid. Na een jaar van behandelen in El Salto is ze nu beter.

Isabel Margarita Diez, studiebegeleidster aan de faculteit psychologie van de Universiteit de los Andes zegt dat ze in El Salto een belangrijk element heeft geconstateerd dat bijdraagt aan het succes van El Salto: de openheid van de patiënten ten opzichte van de behandeling. “Ik denk dat het geheim zit in de open familiaire sfeer die men in de kliniek aantreft, een positieve omgeving die helpt om problemen te onderkennen en op te oplossen.” Francisca, María Paz en Cristina hebben als 6de-jaars studenten meegeholpen met het opzetten van een preventieplan tegen drugsmisbruik en alcoholisme. Zij hebben dezelfde mening.

Familiebedrijfjes

El Salto biedt ook opleidingsmogelijkheden aan vrouwen, waarmee ze kleine bedrijfjes aan huis kunnen starten. Deze betekenen een grote economische hulp voor hun gezinnen. De aangeboden cursussen – voornamelijk schilderen, koken en mode – hebben diverse toepassingen. Ze stimuleren de ontwikkeling, vormen een aangename tijd en hebben vaak een therapeutisch effect. Voor 2005 zijn twaalf cursussen gepland: meubelstofferen, ambachtswerk, haken, metaalbewerking, gordijnen maken en inrichting, groente of geneeskrachtige kruiden verbouwen, tuinieren, en vier keukenspecialismen.

“Ik ben een van de eerste leerlingen van El Salto. Alles werd nog in een klein houten, maar aangenaam huisje gedaan”, herinnert Luzmira Silva Candia zich. “Ik nam deel aan verschillende cursussen die mij en vele anderen hebben geholpen thuis een klein bedrijfje te beginnen. Ik heb les gehad in banketbakken, textiel, ziekenverzorging, etc. Daar ben ik erg blij mee, ik heb veel nuttige dingen geleerd. Naast de lessen nam ik ook deel aan voordrachten over het christelijke geloof. Die hebben mij geleerd met God om te gaan en van de Kerk te houden”.

Voor informatie over El Salto of financiële steun:

Juanita Arteaga

Antonia Prado 0199

Recoleta (Santiago de Chile)

Chili

Tel: 56-2-6215763

Fax: 56-2-6224636