"A miña avoa materna, a principios dos anos 30, era unha pequena empresaria, pero tamén dirixente política dun grupo de mulleres, ás que animaba a participar nos asuntos públicos. Por iso, poderíase dicir que a base da paixón da miña vida puxérona os meus pais e a miña avoa, e teño unha inmensa débeda de agradecemento por ter sido educada por defender os dereitos das mulleres", explicou a premiada por unha vida profesional dedicada á promoción das mulleres dos sectores educativo e financeiro.
Coa súa conferencia pechou unha intensa xornada na cidade olívica que leva anos apoiando os proxectos de Harambee (https://www.harambee.es/ ). Antes da súa intervención, Fernando García Bermejo, un dos delegados de Harambee en Vigo, lembrou que esta ONG nacera con motivo da canonización de san Josemaría Escrivá, fundador do Opus Dei.
Antes da proxección dun vídeo sobre o traballo e os proxectos que a entidade leva a cabo en África, o alcalde de Vigo, Abel Caballero, afirmou, dirixíndose aos responsables de Harambee na cidade: "Facedes un traballo exemplar. O voso traballo en tantos lugares de África merece atención e queremos estar ao voso lado". Ademais, destacou que "a educación é unha gran panca para a igualdade. Tedes todo o noso apoio". Este apoio municipal, con achega económica incluída, súmase ao de numerosas persoas que cada ano participan nos diferentes actos que Harambee organiza en Vigo.
Enase Okone, economista e profesora, pioneira do liderado feminino, dixo ao público que enchía a EMAO: "A miña carreira na academia e no liderado foi un testemuño do progreso que fixemos e dos retos que aínda nos enfrontamos en Nixeria. Como primeira decana da Lagos Business School e, máis tarde, primeira vicerreitora da Universidade Panatlántica, non só percorrín estes espazos onde as mulleres estaban históricamente sub-representadas, tamén conseguímos mellorar indicadores de cambio, o que significa que o liderado non debe limitarse ao xénero, senón que debe estar impulsado pola competencia, a visión e o impacto. Na Lagos Business School e na Universidade Panatlántica, defendemos políticas inclusivas, garantindo que as mulleres teñan a igualdade de oportunidades para avanzar no ámbito académico, no liderado e no emprendemento.
"As últimas tres décadas da miña vida -comentou- estiveron dedicadas a educar aos futuros líderes de África, con especial atención ás mulleres, garantindo que reciban apoio para alcanzar todo o seu potencial e contribuír á construción da nación". Tras incidir en que "a igualdade non é só unha responsabilidade das mulleres, é unha tarefa colectiva", afirmou: "Cando as mulleres suben todos subimos".
O premio Harambee 2025, un recoñecemento que conta co patrocinio dos Laboratorios René Furterer de Pierre Fabre, insistiu na importancia da educación, sinalando que "segue sendo unha área crítica de mellora". Ela recordou as experiencias da súa familia e a súa confusión cando descubriu a discriminación contra as mozas nixerianas que ás veces eran obrigadas a casar aos 16 anos, a pesar da súa capacidade para estudar.
A conferenciante foi presentada pola catedrática de Dereito Financeiro e Tributario Carmen Ruiz, quen sinalou a importancia que a súa nai e a súa avoa tiveron na traxectoria vital de Enase xa que creron firmemente en que as mulleres podían contribuír ao desenvolvemento económico e social das súas familias e da súa nación, e ensináronlle a crer nel.
Ademais da conferencia na EMAO, durante a súa estancia en Vigo, a profesora Okonedo mantivo encontros con estudantes do Centro de Estudos Superiores Aloya (https://aloya.es/ ) de primeiro de Integración Social, Marketing, Transportes, Finanzas e Asistencia; e posteriormente co alumnado de Eso e Bacharelato do colexio Las Acacias (https://www.fomento.edu/lasaca...).
Enase Okonedo explicou que destinará o diñeiro do premio a proxectos centrados no desenvolvemento da comunidade rural de Iloti –rexión do sur de Nixeria–, coa finalidade de empoderar economicamente ás mulleres da zona mediante a formación e a adquisición de competencias.
Becas Guadalupe
Entre as persoas que saudaron a Enase Okenedo e asistiu á súa conferencia atopábase outra nixeriana: Brakemi Egbedi, unha moza biólogo que chegou a Vigo a principios deste ano para facer investigacións sobre a obtención de coláxeno mariño a partir de subprodutos da pesca no Instituto de Investigacións Mariñas do CSIC. Esta investigadora recibiu unha das Bolsas Guadalupe para mulleres científicas da África subsahariana promovidas por Harambee. Trátase dun programa de bolsas creado en 2019 en memoria da científica española Guadalupe Ortiz de Landázuri e que nestes anos axudou a 25 científicas nos seus estudos.
Un comité científico formado por prestixiosos investigadores españois avalía a idoneidade das solicitantes e selecciona os que teñan o mellor currículo entre os que reúnan os requisitos esixidos, entre os que se atopa o compromiso de regresar ao seu país.
O vicepresidente de Harambee ONGD, Ramón Pardo de Santayana, explica que o programa ten como obxectivo promover o liderado e dar visibilidade ás mulleres africanas na investigación científica, tecnolóxica e humanística, promover a igualdade no ámbito académico e axudar a completar a formación e especialización científica e técnica.
Máis información sobre as bases, os científicas africanos que xa obtiveron unha Bolsa Guadalupe, o comité científico, etc., en https://www.harambee.es/becas-...