In de Spaanse burgeroorlog bestond de mogelijkheid om vanuit de republikeinse in de nationalistische zone te komen, door de Pyreneeën over te steken. Via de Franse kant van de bergketen kwam men naar Hendaya en keerde vandaar weer terug naar het Iberisch schiereiland.
De heilige Jozefmaria was een van de velen die via een van deze bergpaden de bergketen doorkruiste.
In zijn geval trok hij over de Catalaanse Pyreneeën door het gebied van Seu d’Urgell, hij kwam aan in Andorra en bereikte van daar uit Frankrijk. Zoals de andere vluchtelingen, volgde hij de paden van herders en smokkelaars die slechts bekend waren bij de bewoners van deze bergstreek. Het is een route van uitzonderlijke landschappelijke schoonheid en veelzijdigheid, die deels behoren tot de culturele en historische erfgoed van de Pyreneeën.
De route die de heilige Jozefmaria volgde, is in de afgelopen veertig jaren nauwelijks gebruikt. Intussen wordt de route door de Associació d’Amics del Camí de Pallerols de Rialp a Andorra ( Vereniging van Vrienden van de Weg van Pallerols de Rialp naar Andorra ) hersteld.
Deze vereniging wil met hulp van leden en vrijwilligers deze door vele generaties gebruikte bergpaden weer toegankelijk maken. Bovendien heeft de vereniging zich tot doel gesteld om de gebeurtenissen in de weken tussen 19 november en 10 december 1937 bekend te maken. In die tijd ontkwam de heilige Jozefmaria en andere vluchtelingen onder uiterst moeilijke fysieke en morele omstandigheden naar Andorra.
Met de broodnodige hulp van de burgemeesters en bewoners van de dorpen en gehuchten, werden deze doelen stap voor stap bereikt.
Concreet betekent dat:
- De wegen op de route begaanbaar gemaakt, gemarkeerd en onderhouden worden. In de zomer worden er kampen georganiseerd voor studenten, om intensiever en met continuïteit te kunnen werken.
- Betekenisvolle gebouwen zijn gerestaureerd of herbouwd, zoals bijvoorbeeld de kerk van Pallerrols en haar sacristie.
- Er gidsen, routekaarten en hoogtekaarten zijn gemaakt, die het mogelijk maken om de route, die de heilige Jozefmaria en zijn metgezellen begingen, nauwkeurig te kunnen volgen. Er worden daarnaast ook excursies georganiseerd langs delen van de routen.
- Er een verzameling is aangelegd van persoonlijke getuigenissen van mensen die de heilige Jozefmaria in die dagen hebben leren kennen, zoals ook van dorpsbewoners die deze bergpaden kennen als hun broekzak.
- Het culturele, sociale en historische onderzoek van de regio Alt Urgell en Baronía de Rialp op deze wijze wordt ondersteund.
Als gevolg van de vlucht over de Pyreneeën van de stichter van het Opus Dei, is het Feste de la Trobada de la Rosa (het Feest van de Vondst van de Roos ) tot traditie geworden. Het herinnert aan de vondst van een vergulde houten roos door de heilige Jozefmaria op 22 november in de ruïnes van de kerk van Pallerols. Deze vondst heeft de stichter altijd gezien als een liefdevol antwoord van de Moeder Gods op zijn gebeden. De roos deed hem inzien door te gaan op de ingeslagen weg.
Ter herinnering wordt een H. Mis gevierd in de kerk van Pallerols, waar op een zij-altaar la Mare de Déu del Roser ( Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans ) wordt vereerd. Een familiefeest en een wandeling door de omgeving vindt dan aansluitend plaats.
De website www.pallerols-andorra.org biedt rijkelijk informatie, inclusief kaarten, foto’s, nieuws en de getuigenis van Josep Cirera, de leider van de groep waarvan de heilige Jozefmaria deel uitmaakte, inclusief andere verslagen van ooggetuigen. Over enige tijd zal de website ook in het Engels verschijnen.
