Santiago de Cali is een stad in het zuidwesten van Colombia. Er heerst een aangenaam tropisch klimaat en de grond is er vruchtbaar. De belangrijkste aandrijving van de economie is de rietsuikerindustrie. Deze trekt mensen uit andere gebieden van het land aan, die op zoek zijn naar werk. Als gevolg hiervan zijn terreinen volgebouwd met eenvoudige optrekjes, waardoor het geheel een armoedige aanblik geeft. Mensen uit Cali met meer middelen wilden hier hun ogen niet voor sluiten.

Een van de initiatieven om de armoede en verwaarlozing te verhelpen is de stichting Los Valles. Deze zette in 1980 haar eerste schreden, toen Victoria de Rodriguez en een groep vrouwelijke studenten een medische hulppost openden. Ze boden gezondheidszorg aan oudere vrouwen en openden een magazijn waar producten voor een schappelijke prijs werden verkocht. De studenten kwamen uit de kring van het culturele centrum Cerronaya.

Nadat ze zo een tijd hadden gewerkt, beseften ze dat het nodig was het aanbod van de medische post tot andere personen uit te breiden, in het bijzonder tot moeders en alleenstaanden. Tegelijkertijd besloten ze met programma’s voor beroepsvorming te beginnen zodat veel vrouwen hun levensniveau zouden kunnen verbeteren.

Vestiging in Aguablanca

Voor de stichting Los Valles is 12 oktober 1994 een belangrijke datum. Die dag hebben ze hun juridische goedkeuring ontvangen, die ze nodig hadden om hun activiteiten te kunnen uitbreiden. In die tijd begonnen ze ook in het district Aguablanca, de plaats waar Los Valles nu nog steeds is gevestigd.

De directie van de stichting maakte een socio-economische studie van het gebied. Op basis daarvan stelde zij de reële behoeften en voorkeuren van de bevolking vast. Los Valles besloot toen programma’s aan te bieden op het gebied van mode en confectie, van verscheidene ambachten, van keuken en bakkerij. Vanaf het begin hebben de initiatiefnemers van dit sociale project het bijbrengen van technische vaardigheden willen combineren met lessen in gezinsoriëntatie en christelijke vorming.

Ziola Rosa is moeder van drie dochters. Ze wil een bedrijfje in gordijnen opzetten. Wat ze het meeste van Los Valles waardeert, is dat ze daar het belang heeft leren inzien de kinderen goed op te voeden; door de eigenschappen en eisen die eigen zijn aan iedere leeftijd te begrijpen en te respecteren. “Ouders kunnen en moeten een waardevolle hulp aan hun kinderen geven. Ze kunnen nieuwe perspectieven voor hen openen en ze over hun eigen ervaringen vertellen, tot bezinning manen en hun ogen openen voor een realistische beoordeling van de situatie, zodat ze zich niet door de stemming van het ogenblik laten meesleuren. (Gesprekken, 104)”. Deze woorden van de heilige Jozefmaria zijn een ontdekking en een licht geweest voor veel moeders die een tijd in Los Valles hebben doorgebracht.

Een ander initiatief van de stichting is het op poten zetten van coöperaties. Dit zijn ondernemingen waarvan de werknemers zelf de baas zijn. Een van de andere programma’s die gericht zijn op het verbeteren van de gezinsinkomsten zijn de handwerkateliers.

Er zitten in elk handwerkatelier 12 leerlingen die gedurende drie semesters geschoold worden in het maken van borduursels en kleding. “Om met een grotere verantwoordelijkheid te leren werken ─legt Maria Epifania, een van de leerlingen uit─ heeft het atelier zijn eigen bestuur. Iedere leerling draagt 5.000 pesos bij om de materialen die we nodig hebben te kopen.” Behalve de deelname aan het atelier, geeft María Epifanía lessen in het maken van sieraden en in muurdecoratie in een vestiging van de universiteit. In een ander gebouw geeft ze naailessen. Andere leerlingen is het gelukt hun producten in het buitenland te verkopen, zoals in Mexico en de VS. Alba Rocio, lerares in gordijnen maken, vertelt dat het aan het eind van ieder semester traditie is dat de leerlingen hun producten voor de inwoners van de wijk ten toon stellen. Ook de vrijwilligsters van Los Valles nemen aan deze eenvoudige en sympathieke expositie deel.

Offergeest

Het werk van de stichting wordt ondersteund door een groep van ongeveer 20 vrijwilligers en door de groep van gezinsoriëntatie. Ze geven les en doen ander werk om de instelling goed te laten functioneren. De vrijwilligers hebben o.a. een maandelijkse bijeenkomst, waarin ze werkschema’s opzetten en nieuwe doelen stellen. “In deze bijeenkomsten ─zegt Fanny de Duque, directrice van de stichting─ evalueren wij de studieresultaten van de leerlingen en de bereikte doelen, zoals het opzetten van ateliers bij de leerlingen thuis.”

Het vergt inspanning en vaak offergeest om vrijwilligster van Los Valles te zijn. Men moet er tijd en energie aan geven, wat niet makkelijk te combineren is met de beroepsverplichtingen die iedereen heeft. Oliva bijvoorbeeld is docent op een school in Terron Colorado, een buitenwijk van Cali. Ze geeft al vier jaar alfabetiseringslessen in Los Valles en waardeert deze ervaring als “een vrijwilligerswerk dat voor mij een geestelijke groei betekent.” Ze is trots op haar leerlingen: “Ze zijn veel vooruit gegaan in begrijpend lezen. Ze hebben ook geleerd brieven te schrijven. Hun verlangen om te leren geeft mij veel voldoening.” Een voldoening die ongetwijfeld vanuit de hemel wordt gedeeld door de heilige Jozefmaria, die in ‘de Weg’ (nr. 239) heeft geschreven: “Een blik op het verleden. En erover jammeren? Nee: dat is nutteloos. – Eruit leren, dat geeft vrucht.”

Voor informatie over of steun aan de stichting Los Valles:

Fundación Los Valles

Carrera 24 B N. 49-69

Santiago de Cali (Colombia)

E-mail: cerronaya@telesat.com.co