Urbi et Orbi Pasen 2022: "Vrede is ieders primaire verantwoordelijkheid"

Op Eerste Paasdag sprak paus Franciscus vanaf de centrale loggia van de façade van de basiliek tot de mensen op het Sint-Pietersplein zijn traditionele paasboodschap uit. Deze stond nagenoeg geheel in het teken van oorlog en vrede. Aansluitend op de toespraak verleende de paus ‘aan stad en wereld’ (Urbi et Orbi) de plechtige pauselijke zegen.

Lieve broeders en zusters, zalig Pasen.

Jezus, de Gekruisigde, is verrezen. Hij komt temidden van hen die om Hem treuren, in huis achter gesloten deuren, vol angst en zorgen. Hij komt in hun midden staan en zegt: Vrede zij met u.

Hij toont de wonden in zijn handen en voeten, en de speerwond in zijn zij: Hij is geen geest, Hij is het echt. Dezelfde Jezus die aan het kruis gestorven is en in het graf werd gelegd. Ten overstaan van de ongelovige blikken van zijn leerlingen zegt Hij nogmaals: Vrede zij met u.

Ook onze blikken zijn ongelovig in deze Pasen in oorlogstijd. We hebben te veel bloed en te veel geweld gezien. Ook onze harten zijn vervuld van angst en zorgen nu veel van onze broeders en zusters zich in schuilkelders moeten verstoppen om voor bommen te schuilen.

We hebben moeite om te geloven, dat Jezus werkelijk is opgestaan, dat Hij werkelijk de dood heeft overwonnen. Zou het dan toch een illusie zijn? Een verzinsel van onze verbeelding? Nee, het is geen illusie. Vandaag meer dan ooit weerklinkt de Paasboodschap, die de christenen in het oosten zo dierbaar is: Christus is opgestaan. Hij is waarlijk opgestaan.

Vandaag meer dan ooit hebben we Hem nodig aan het eind van een Vastentijd, waaraan geen eind lijkt te komen. We hebben net twee jaar geleden onder de pandemie die diepe sporen naliet. Dit was het moment waarop we samen uit de tunnel zouden komen hand in hand, en er samen de schouders onder zouden zetten. In plaats daarvan laten we zien dat in ons nog de geest van Kaïn voortleeft, die Abel niet als zijn broer zag, maar als een rivaal, en die hem wilde elimineren.

We hebben de gekruisigde en verrezen Heer nodig om te geloven dat de liefde zal zegevieren, om te hopen op verzoening. Vandaag meer dan ooit hebben we Hem nodig, die in ons midden komt en weer tegen ons zegt: Vrede zij met u.

Alleen Hij is ertoe in staat. Alleen Hij heeft vandaag 't recht om over vrede te praten. Alleen Jezus, want Hij draagt de wonden mee, onze wonden. Zijn wonden zijn werkelijk de onze, om twee redenen: Omdat we ze Hem oplegden door onze zonden door onze hardvochtige harten, door onze broederhaat. En ook omdat Hij ze voor ons heil op zich nam, Hij heeft ze niet verwijderd van zijn glorieuze lichaam. Hij wilde ze behouden en altijd meedragen. Ze zijn een onuitwisbaar teken van zijn liefde voor ons een eeuwigdurende daad van voorspraak, zodat de hemelse Vader ze zal zien en barmhartig zal zijn voor ons en de wereld.

De wonden op het lichaam van de verrezen Jezus zijn 't teken van de strijd, die Hij voor ons heeft geleverd en gewonnen met de wapens van de liefde. Opdat wij vrede zullen kennen, in vrede kunnen zijn en leven. Als we die glorieuze wonden zien, gaan onze ongelovige ogen open, onze verharde harten breken open en we verwelkomen de Paasboodschap: Vrede zij met u.

Laten we de vrede van Christus binnenlaten in onze levens, in onze huizen, in onze landen. Moge er vrede komen voor het door oorlog verscheurde Oekraïne, dat zo zwaar beproefd wordt door het geweld en de verwoesting van deze wrede en zinloze oorlog, waarin het meegesleurd is.

Moge er in deze gruwelijke nacht van lijden en dood snel een nieuwe dageraad van hoop verrijzen. Laat er voor vrede gekozen worden. Moge er een eind komen aan al het machtsvertoon terwijl de mensen lijden. Alstublieft, laten we niet wennen aan oorlog. Laten we met luide stem om vrede roepen, vanaf onze balkons en op straat.

Mogen de leiders van de landen luisteren naar de roep van de mensen om vrede en de verontrustende vraag horen die wetenschappers 70 jaar terug al stelden: Zullen we 'n eind maken aan ’t menselijk ras of zal de mensheid afzien van oorlog?

Ik draag in m’n hart de talloze Oekraïense slachtoffers mee, de miljoenen gevluchte en ontheemde mensen in Oekraïne, de verscheurde families, de daar alleen achtergebleven ouderen, de verbroken levens, en de steden die met de grond gelijk zijn gemaakt.

Ik zie de gezichten van de kinderen die door de oorlog verweesd en gevlucht zijn. Als we naar ze kijken, kunnen we niet anders dan hun schreeuw van pijn horen. En ook niet die van de talloze andere kinderen die over de hele wereld lijden. De kinderen die sterven van de honger of door gebrek aan medische zorg, die slachtoffer zijn van mishandeling en geweld en hen die het recht op geboren worden wordt ontzegd.

Temidden van het verdriet van de oorlog zijn er ook bemoedigende tekenen, zoals de open deuren van de talloze families en gemeenschappen die in heel Europa migranten en vluchtelingen opvangen. Mogen die vele daden van naastenliefde 'n zegen zijn voor onze samenlevingen, die soms onder egoïsme en individualisme gebukt gaan en mogen ze eraan bijdragen dat iedereen zich welkom voelt.

Moge we door het conflict in Europa meer openstaan voor andere conflictsituaties ander lijden en verdriet, waardoor veel te veel regio's op aarde getroffen worden situaties die we niet mogen negeren en vergeten.

Moge er vrede komen in het Midden-Oosten, dat verscheurd wordt door jaren van verdeeldheid en conflicten. Laat ons op deze glorieuze ochtend vragen om vrede voor Jeruzalem en vrede voor allen die van haar houden, christenen, joden en moslims. Mogen de Israëliërs, de Palestijnen en alle inwoners van de heilige stad, samen met de pelgrims de schoonheid van de vrede ervaren in broederschap leven en vrije toegang krijgen tot de heilige plaatsen met wederzijds respect voor elkaars rechten.

Moge er vrede en verzoening komen voor de inwoners van Libanon, Syrië en Irak. En vooral voor alle christelijke gemeenschappen in het Midden-Oosten. Moge ook Libië vrede kennen, zodat het de stabiliteit vindt na jaren van spanningen. En ook Jemen, dat lijdt onder een conflict dat door iedereen vergeten is en wat nog steeds slachtoffers eist: Moge de vrede die recent getekend is het volk daar weer hoop geven.

Aan de verrezen Heer vragen we het geschenk van verzoening voor Myanmar. Daar duurt een gruwelijk scenario van haat en geweld voort. En voor Afghanistan, waar de gevaarlijke sociale spanningen aanhouden en waar de hele bevolking enorm lijdt onder een tragische humanitaire crisis.

Moge er vrede komen voor het hele Afrikaanse continent, zodat de uitbuiting en ’t bloedvergieten door terroristische aanvallen stopt, vooral in de Sahel en moge het concrete steun vinden in de broederschap tussen de volkeren. Moge Ethiopië, getroffen door een zware humanitaire crisis de weg naar de dialoog en verzoening terugvinden. En moge het geweld in de Democratische Republiek Congo stoppen. Moge er gebed voor en solidariteit met de volkeren in oostelijk Zuid-Afrika zijn die getroffen zijn door verwoestende overstromingen.

Moge de verrezen Christus de mensen in Latijns-Amerika bijstaan en helpen, die in deze zware pandemie hun sociale situatie hebben zien verslechteren. Nog verergerd door criminaliteit, geweld, corruptie en drugshandel.

Laten we de verrezen Heer vragen om bijstand op de tocht naar verzoening tussen de katholieke kerk in Canada en de inheemse volken. Moge de Geest van de verrezen Christus de wonden van het verleden helen en harten openen voor de zoektocht naar waarheid en broederschap.

Lieve broeders en zusters, elke oorlog brengt gevolgen met zich mee die de hele mensheid treffen. Van verdriet en rouw, tot de tragedie van vluchtelingen en de economische en voedselcrisis, waar we al tekenen van zien.

Geconfronteerd met alle aanhoudende tekenen van oorlog en de vele andere pijnlijke tegenslagen in het leven spoort Christus, die de zonde, de angst en de dood heeft overwonnen, ons aan om ons niet aan het kwaad en het geweld over te geven.

Mogen we ons door de vrede van Christus laten overtuigen. Vrede is mogelijk, vrede is 'n plicht, vrede is ieders primaire verantwoordelijkheid.

Vertaling: KRO-NCRV.