"Toen de gemeente ons belde om te vragen of we bereid waren twee Oekraïense gezinnen op te vangen, aarzelden we geen seconde", zegt Blanca Vives, directrice van het activiteitencentrum Hohewand in Dreistetten (Oostenrijk). Dit centrum wordt voornamelijk gebruikt voor activiteiten van christelijke vorming die door mensen van Opus Dei worden georganiseerd.
Een paar uur na dat telefoontje kwamen twee Oekraïense moeders, beiden Olga genaamd, aan met hun kinderen. "Hun enige bagage was de rugzak die ieder van hen bij zich droeg, meer niet. De kinderen kwamen naar ons toe en omhelsden ons; ze waren zo blij," zegt Blanca. "Ze waren ook uitgeput. Heel erg moe. Tegelijkertijd waren ze opgelucht en heel dankbaar."
De twee moeders zijn vriendinnen en hun kinderen heten Anja (16 jaar), Timeo (11) en Sacha (11). Ze wonen in Zaporizja, een stad met 760.000 inwoners op 195 km van de havenstad Marioepol en meer dan 1.600 km van Wenen (Oostenrijk).
Een week daarvoor werd het centrum van de stad in brand gestoken. Hun echtgenoten bleven achter om te vechten terwijl de vrouwen en kinderen via Polen en Slowakije naar Oostenrijk vluchtten. Ze hebben weinig verteld over hun ervaringen tijdens hun vlucht. "Ze moeten veel geleden hebben, vooral omdat ze hun echtgenoten moesten achterlaten. Maar vanaf de eerste dag vroegen ze ons hoe ze konden helpen," zegt Blanca Vives. "En ze leerden ons ons eerste woord in het Oekraïens: 'Simyie', wat 'familie' betekent."
Minder bagage, meer mensen
Toen de burgemeester de stad in de buurt van het conferentiecentrum vroeg of er misschien buren bereid waren om gezinnen op te vangen, "zeiden we meteen ja", vertelt Silvia Pichler. "Alles gebeurde heel snel. Binnen 24 uur waren Olga, haar vriendin Olga en hun drie kinderen bij ons. Ieder had een kleine rugzak, want meer mochten ze niet meenemen. Hoe minder bagage in de trein, hoe meer mensen erin zouden kunnen, zeiden de conducteurs. "Leven is belangrijker dan bagage."
Andere mensen in de stad wilden ook graag helpen. Sandra, moeder van drie kinderen, bood meteen haar huis aan. "Nu gaan we met de twee Oekraïense 11-jarigen spelen. Misschien kunnen we de kinderen helpen de verschrikkingen te vergeten die ze hebben achtergelaten, door hen te helpen weer kind te worden," zegt Silvia. Een andere vriend uit de stad bracht kleding mee voor Anja, die 16 is. "Natuurlijk wil ik helpen," zei ze.
De mensen van Opus Dei in conferentiecentrum Hohewand hebben ervaring met het verlenen van humanitaire hulp. "We hebben geholpen met de zorg voor Syrische gezinnen tijdens de vluchtelingencrisis in 2015", herinnert Silvia zich. Het contact werd gelegd via de AMAL Association in Wenen. De voorzitter daarvan, Gordian Gudenus, vader van een gezin, is lid van Opus Dei. Gordian zorgt nu zelf voor een Oekraïens-Syrisch gezin in een vluchtelingenkamp in Neder-Oostenrijk, en probeert hen te helpen enkele bureaucratische obstakels te overwinnen.
"De vader is Syrisch, de moeder Oekraïens. Het is moeilijk voor te stellen wat het betekent om twee keer te moeten vluchten uit een oorlogsgebied", zegt Gordian. Sinds 2016 heeft de AMAL meer dan 700 vluchtelingen uit het Midden-Oosten geholpen om zich in Wenen en Neder-Oostenrijk te vestigen. "We zullen proberen onze kennis en ervaring te gebruiken om deze nieuwe crisis het hoofd te bieden", zegt Gudenus.
En wat is de volgende stap voor de twee Oekraïense gezinnen die nu in Hohewand verblijven? "We hopen dat de twee jongste kinderen binnenkort naar school mogen. Anja zei dat ze heel graag naar een muziekschool wil," zegt Silvia. Een van de moeders vroeg hoe lang ze daar kunnen blijven. "Ze zijn erg bezorgd. We hebben ze verteld dat ze een dag, een maand, een jaar... kunnen blijven, hoe lang ze ook nodig hebben, want het belangrijkste is dat het goed met ze gaat."