Elke ochtend gaat Jacinta drie kwartier op pad om vervolgens de bus naar school te nemen. Zij doet dit al bijna drie jaar. Eerst zonder veel zin, maar nu zij in de derde klas middelbare school zit, heel graag.
Jacinta is een van de 189 leerlingen van Jacarandá. De school biedt administratief middelbaar onderwijs aan meisjes uit de omtrek van Guayaquil en is gericht op het starten van kleine ondernemingen. De eerste drie jaar leren de scholieren een vak dat door de overheid erkend is; in een tweede cyclus van ook drie jaar krijgen zij administratief onderwijs en leren zij hoe ze een bedrijfje kunnen beginnen. Na afloop ontvangen zij een officieel vakdiploma. De school is een van de vijf initiatieven van het Maatschappelijk Centrum Jacarandá.
Start
Begin jaren 90 zag een groep ouders, die zich al voor jeugdwerk inzette, de wenselijkheid in van het starten van sociale initiatieven voor hulpbehoevenden.
Toen de prelaat van het Opus Dei, mgr. Javier Echevarría in 1996 Guayaquil bezocht, stimuleerde hij hen dit met een professionele aanpak en in een christelijke geest te ondernemen. Hij herinnerde hen aan de apostolische bezieling van de heilige Jozefmaria, die mensen over de hele wereld aanmoedigde om zich voor anderen in te zetten. “Je bent een christen”, zo zei hij, “en op grond daarvan kun je je niet afwenden van de zorgen of noden van je medemensen” (De Voor, 453).
Aldus ontstond Pro Familia, een stichting die in een christelijke geest projecten voor minder bedeelde bevolkingsgroepen ondersteunt. “De stimulerende woorden van mgr. Echevarría – aldus Delia Gómez de Marcos, directeur van Jacarandá en bestuurslid van de stichting – gaven ruggesteun aan ons project. Het jaar daarop begonnen wij met een naai- en modeopleiding en met schoonheids- en handvaardigheidscurssussen voor vrouwen en meisjes.”
School en gezondheidscentrum
De school van Jacarandá ging in januari 2000 van start. Dankzij steun van het bedrijfsleven zijn er nu eigen lokalen. Een mentorsysteem en Engelse les vormen de toegevoegde waarde van het onderwijs. De leerlingen betalen maandelijks schoolgeld dat een klein deel is van de reële kosten. Het restant wordt opgebracht met beurzen van particulieren. Jacarandá is opgenomen in het systeem van overheidsmensa van het Ministerie van Sociale Zaken. Daardoor kunnen de leerlingen na afloop van de lessen gratis lunchen en zijn zij in de gelegenheid ’s middags bijles te volgen in de vakken waarmee zij moeite hebben.
In hetzelfde schoolgebouw is ook het Gezondheidscentrum voor het gezin (CEFAS) gehuisvest. Daar kunnen armlastige gezinnen terecht voor basisgezondheidszorg. Het centrum is gericht op kindergeneeskunde, tandheelkunde, cardiologie, oogheelkunde en gynaecologie. Binnenkort hoopt men ook traumatologische en dermatologische zorg te kunnen aanbieden.
Het centrum beschikt over een laboratorium en een apotheek. Maandelijks komen rond 600 patiënten uit de wijde omtrek. CEFAS is door het Ministerie van Volksgezondheid erkend als centrum voor inentingen.
Opleidingscentrum voor vrouwen
De derde tak van het Maatschappelijk Centrum Jacarandá is het Opleidingscentrum voor de Vrouw. Het heeft een naai- en mode-atelier en verzorgt een EHBO-cursus en schoonheids- en handvaardigheidscurssussen. Voor het met succes afronden van de cursussen wordt een officieel diploma afgegeven. Daarnaast helpt de aangeboden menselijke en christelijke vorming de deelnemers hun dagelijkse leven in een nieuw perspectief te zien.
Het lesrooster, van maandag t/m donderdag van 14.30 tot 17.00 uur, is speciaal afgestemd op vrouwen die hun eigen huishouden moeten verzorgen of die parttime werken. Ruim honderd vrouwen volgen de cursussen.
Kinderopvang en kledingatelier
De crèche is het vierde project van het Maatschappelijk Centrum Jacarandá. Op dit moment wordt een 50-tal kinderen opgevangen. De vier leidsters en een coördinator worden bijgestaan door zes vrijwilligsters.
Om de begunstigden actief te bij de projecten betrekken, is een vijfde initiatief van start gegaan: het Kledingatelier Jacarandá. In het atelier worden schooluniformen en bedrijfskleding gemaakt. Tegen marktprijzen wordt ook allerlei vakkleding aangeboden.
Jacarandá is geïnspireerd door het onderricht en voorbeeld van de heilige Jozefmaria Escrivá, stichter van het Opus Dei. Hij verkondigde het ideaal van de volheid van het christelijk leven, hetgeen een grote sociale bewogenheid insluit. Het centrum probeert daarom, in woorden van de heilige Jozefmaria, “een volledige – ook christelijke – vorming te geven met respect voor de persoonlijke vrijheid en met de bevordering van de dringend noodzakelijke sociale rechtvaardigheid” (Gesprekken met Mgr. Escrivá, 81).
In de toekomst wil Jacarandá werken aan de verbetering van de huisvesting en leefomstandigheden van de gezinnen in de marge van Guayaquil, de belangrijkste havenstad van Ecuador.