Thánh Giá, lời nhắc nhở về tình yêu của Chúa Kitô
“Chúng ta phải tự hào về Thập Giá của Chúa chúng ta, Đức Giêsu Kitô, Đấng là nguồn ơn cứu độ, sự sống và sự phục sinh của chúng ta, nhờ Người mà chúng ta được cứu rỗi và giải thoát.” [1] Giáo Hội bắt đầu cử hành Suy Tôn Thánh Giá bằng những lời trên dựa theo một câu trong thư của Thánh Phaolô. Hôm nay, chúng ta có thể nhìn lên cây gỗ Thánh Giá với lòng sùng kính đặc biệt. Mặc dù nhiều thế kỷ trước, đó là biểu tượng của cái chết, nhưng ngày nay thập giá nói với chúng ta về sự sống và tự do. Đối với người Kitô hữu, Thập Giá của Chúa chúng ta không phải là thảm kịch, nhưng là nguồn ơn cứu độ.
Những người yêu nhau thường nhìn những nơi chốn hoặc những đồ vật liên quan đến người yêu với một tình cảm đặc biệt; đó có thể là nơi họ gặp nhau lần đầu, là bức ảnh ghi lại một khoảnh khắc đặc biệt, hoặc là món quà đi kèm lời tỏ tình... Tất cả những nhắc nhở nhỏ ấy đều mang một giá trị đặc biệt. Thập Giá là nơi Chúa Giêsu đã đến để tìm kiếm, với lòng thương xót vĩ đại nhất, một nhân loại lạc lối. Chính nơi đó, Con Thiên Chúa thể hiện tình liên đới của Ngài với tất cả mọi người, đặc biệt với những người đang đau khổ hoặc dường như đã mất hết hy vọng. Thập Giá nói với chúng ta về mối tương quan đặc biệt của Chúa Kitô với từng người, những người mở lòng đón nhận sự an ủi và tha thứ của Ngài.
Trong hành trình lang thang qua sa mạc, dân Israel đã nhìn lên con rắn đồng treo trên cột để được chữa lành (x. Ds 21,4-9). Chúa Giêsu đã tuyên bố với Nicôđêmô rằng, vào thời cứu chuộc, “như ông Môsê đã giương cao con rắn trong sa mạc, Con Người cũng sẽ phải được giương cao như vậy, để ai tin vào Người thì được sống đời đời” (Ga 3,14-15). Khi hướng mắt về Thập Giá, chúng ta được nhắc nhớ về tất cả những gì Chúa Kitô đã làm cho chúng ta, bắt đầu bằng hy tế đã phục hồi sự sống của Thiên Chúa cho chúng ta.
Ý nghĩa của Thập Giá
Hiểu được ý nghĩa đích thực của Thập Giá không dễ. Thánh Phêrô yêu mến Chúa Giêsu một cách chân thành, nhưng lúc đầu ông không hiểu ý Chúa Giêsu khi Ngài loan báo về cuộc Khổ Nạn, và Chúa Giêsu đã phải khiển trách Phêrô khi ông cố gắng ngăn cản Ngài hiến mạng sống (x. Mt 16,21-23). Tuy nhiên, nhiều năm sau đó, vị Tông đồ đã hiểu được ý nghĩa của Thập Giá cách trọn vẹn hơn, đến mức ông cũng sẵn lòng chịu chết trên cây gỗ.
Thánh Josemaría khuyến khích chúng ta khám phá nơi Thập Giá lời mời gọi đồng hóa bản thân mình với Chúa Kitô; nghĩa là, để thấy nơi cây gỗ Thập Giá không chỉ là lời nhắc nhở về một sự kiện trong quá khứ, nhưng còn là lời mời gọi khám phá mối tương quan lớn lao trong cuộc sống của chúng ta hôm nay. “Con hỏi Cha: Sao lại có cây Thập Giá gỗ kia? Cha xin chép lại cho con đoạn thư sau: ‘Rời mắt khỏi kính hiển vi, tôi ngước lên và bắt gặp cây Thập Giá màu đen và trống trơn. Cây Thập Giá không có Đấng Chịu Đóng Đinh. Cây Thập Giá ấy có một ý nghĩa mà nhiều người không nhận ra... Cây Thập Giá cô đơn ấy đang mời gọi một đôi vai đưa ra để vác lấy’.” [2]
Đối với một số người, Thập Giá im lặng và dường như chỉ báo hiệu đau khổ. Nhưng đối với Kitô hữu, Thập Giá là lời mời gọi sống quảng đại, kết hiệp với Chúa Giêsu, Đấng muốn cho chúng ta khả năng để luôn sống với tình yêu và không đầu hàng trước những hậu quả của tội lỗi. Trên Thập Giá, Chúa Giêsu phục hồi bản tính con người bị tổn thương. Khi chấp nhận nỗi bất công lớn nhất, Chúa Giêsu không cho phép oán giận, bất tuân hay thù hận có chỗ trong trái tim nhân loại của Ngài. Chỉ những ai có sức mạnh của Thiên Chúa mới có thể làm được điều ấy. Trên Thánh Giá, Chúa Kitô đã “tái tạo” nhân loại, cho chúng ta nhận được sự sống mới qua các bí tích. Vác Thánh Giá không chỉ là “kiên nhẫn chịu đựng những thử thách hằng ngày, nhưng là vác bằng đức tin và trách nhiệm những vất vả và đau khổ mà cuộc chiến chống lại sự dữ mang lại. Vì thế, nỗ lực ‘vác thập giá’ trở thành việc tham dự với Chúa Kitô vào công cuộc cứu độ thế giới.” [3]
Biểu tượng của chiến thắng
“Đối với Kitô hữu, suy tôn Thánh Giá nghĩa là bước vào sự hiệp thông với tình yêu trọn vẹn và vô điều kiện mà Thiên Chúa dành cho nhân loại.” [4] Ôm lấy Thánh Giá là hành động của đức tin mà qua đó chúng ta tìm cách sống hoàn toàn bằng tình yêu Chúa Kitô ban cho chúng ta. Do đó, Thánh Gioan Kim Khẩu nhắc chúng ta rằng Thánh Giá đồng hành gần gũi với đời sống Kitô hữu, và Thánh Giá là nguồn vui: “Vậy, đừng ai xấu hổ về biểu tượng thiêng liêng của ơn cứu độ chúng ta, về tổng thể mọi điều tốt lành, về thứ đã mang lại cho chúng ta sự sống và hiện hữu.” [5]
Từ trên Thánh Giá, Chúa Giêsu tiếp tục kéo lên với Ngài vô số người nam và nữ: “Phần tôi, một khi được giương cao lên khỏi mặt đất, tôi sẽ kéo mọi người lên với tôi” (Ga 12,32). Thật dễ hình dung niềm xác tín cháy bỏng của Đức Giêsu khi Người thốt lên những lời ấy, khi thời điểm Người hiến dâng mạng sống đến gần. Vì Thánh Giá là khoảnh khắc chiến thắng dứt khoát của Người, là con đường chinh phục những trái tim mà Người hết lòng yêu mến. Đó là ngai vàng, là nơi Người ngự trị và là biểu tượng cho “chiến thắng của tình yêu vượt trên thù hận, cho tha thứ trên báo thù, cho phục vụ trên thống trị, cho khiêm tốn trên kiêu hãnh, cho hiệp nhất trên chia rẽ.” [6]
Chúng ta có thể đến với Đức Mẹ, người đã mạnh mẽ đứng dưới chân Thánh Giá để đồng hành cùng Con của Mẹ. Thánh Josemaría khuyên: “Hãy kêu cầu Trái Tim Mẹ Maria, với lòng khao khát và quyết tâm kết hiệp với nỗi đau khổ của Mẹ, để đền bù cho tội lỗi của con và tội lỗi của toàn nhân loại. Và hãy cầu xin – cho mỗi linh hồn – để nỗi sầu bi của Mẹ có thể củng cố trong chúng ta lòng căm ghét tội lỗi, và giúp chúng ta yêu mến, như một sự đền bù, những đau khổ thể xác hoặc tinh thần của mỗi ngày sống.” [7]
[1] Sách Lễ Rôma, ngày 14 tháng 9, Suy tôn Thánh Giá, Ca Nhập lễ (x. Gl 6,14).
[2] Thánh Josemaría, Con Đường, số 277.
[3] Đức Thánh Cha Phanxicô, Kinh Truyền tin, 30 tháng 8 năm 2020.
[4] Đức Thánh Cha Bênêđitô XVI, Diễn từ, 14 tháng 9 năm 2012.
[5] Thánh Gioan Kim Khẩu, Bình giải Tin mừng theo Thánh Mátthêu, Bài giảng 54, 4-5.
[6] Đức Thánh Cha Bênêđitô XVI, Diễn từ, 14 tháng 9 năm 2012.
[7] Thánh Josemaría, Luống Cày, số 258.