Opus Dei maakt deel uit van de katholieke kerk. De naam is Latijn voor “Werk van God”. De missie van Opus Dei is het verspreiden van de christelijke boodschap dat ieder mens geroepen is tot heiligheid en dat elk eerlijk werk geheiligd kan worden.

Opus Dei biedt ondersteuning en begeleiding aan iedereen die wil (of ze nu lid zijn of niet) om heiligheid na te streven in hun gewone leven, vooral door hun dagelijkse werk.

Heiligheid betekent Jezus Christus volgen, Hem imiteren in gedachten, gevoelens, woorden en daden. Het betekent God en de naaste liefhebben, met een liefde die andere deugden voortbrengt, zoals nederigheid, rechtvaardigheid, integriteit en solidariteit. Heiligheid wordt alleen bereikt met Gods hulp en met ons voortdurende streven. De leer dat iedereen geroepen is tot heiligheid vormde de kern van het Tweede Vaticaans Concilie, dat een enorme invloed had op het begrip van de katholieke kerk van wat het betekent om een volgeling van Christus te zijn in de moderne wereld.

Het betekent werken zoals Jezus Christus - hard en goed werken, eerlijk en rechtvaardig, om God en andere mensen lief te hebben en te dienen. Mensen die dat doen, maken heiligen hun werk en helpen de wereld van binnenuit te heiligen. Ze stellen het evangelie present in al hun activiteiten, of ze nu briljant zijn of nederig en verborgen. In Gods ogen gaat het om de liefde die mensen in hun werk stoppen, niet om het succes in termen van geld of roem.

Het zijn goddelijk kindschap (het besef een kind van God te zijn en ernaar te handelen); het gewone leven (God vinden in alledaagse dingen); naastenliefde en apostolaat (net als de eerste christenen getuigen van hun geloof en anderen helpen Christus te leren kennen); liefde voor vrijheid (in alles wat geen geloofskwestie is, neemt iedereen zijn eigen beslissingen en neemt er verantwoordelijkheid voor); gebed en opoffering (proberen een constante dialoog met God te hebben en de belangen van God en anderen boven die van henzelf stellen); en eenheid van leven (proberen hun geloof in elk aspect van hun leven te leven).

Opus Dei werd in 1982 door paus Johannes Paulus II opgericht als een personele prelatuur van de katholieke kerk. De personele prelatuur biedt een geschikt kader voor een organisatie die bestaat uit leken-katholieken die God gewoon willen dienen door de gewone dingen zo goed mogelijk te doen.

Een personele prelatuur is een onderdeel van de Rooms-katholieke Kerk, samengesteld door gelovigen en geordend op hiërarchische wijze, met een prelaat aan het hoofd en met priesters en diakens die met hem samenwerken. Het specifieke van de personele prelaturen is dat ze het christelijke leven en de evangelisatie bevorderen op een wijze die de taak van de bisdommen aanvult. De gelovigen van de prelatuur blijven deel uitmaken van hun bisdom. Dit aanvullende karakter van de personele prelaturen beantwoordt aan verschillende omstandigheden, steeds in verband met het geestelijk welzijn van de gelovigen. Een prelatuur kan bijvoorbeeld worden opgericht om te voorzien in een bepaalde behoefte, zoals het promoten van de deelname van migranten aan het kerkelijk leven. Ook kan het gebeuren, zoals in het geval van de prelatuur van het Opus Dei, dat een kerkelijke realiteit voortkomt uit een charisma en de kenmerken blijkt te hebben van een personele prelatuur.

Opus Dei is een personele prelatuur, wereldwijd, bestaande uit een prelaat, zijn geestelijken en lekengelovigen (mannen en vrouwen). Vóór hun priesterwijding behoorden de priesters als leken tot de prelatuur. Priesters en lekengelovigen werken samen om de idealen van heiligheid in de wereld en de heiliging van het werk te verspreiden. De centrale organisatie van Opus Dei is gevestigd in Rome en wordt geleid door een prelaat, benoemd door de paus. De huidige prelaat is Monseigneur Fernando Ocáriz, die in 2017 werd benoemd.

Als onderdeel van de katholieke kerk werkt Opus Dei nauw samen met de plaatselijke katholieke bisschop, wiens toestemming nodig is voordat een Opus Dei-centrum kan worden opgezet in zijn bisdom en die regelmatig wordt geïnformeerd over de activiteiten van Opus Dei daar.

De relatie van lekenleden van Opus Dei met hun parochiepriester, bisschop en de paus is precies dezelfde als die van andere katholieken. Net als andere katholieken zijn zij gebonden aan de diocesane regels en volgen zij de leer en richtlijnen van de bisschop en nemen zij volledig deel aan het leven van de parochie, afhankelijk van hun omstandigheden. Hun verplichtingen aan Opus Dei hebben betrekking op gebieden, zoals geestelijke vorming en apostolaat, waarin alle leden van de gelovigen vrij zijn om de weg naar heiligheid te volgen die zij verkiezen.

Opus Dei biedt vorming, ondersteuning en begeleiding (“geestelijke vorming”) voor haar leden, om hen te helpen hun missie in de wereld uit te voeren. Het biedt deze vorming ook aan aan anderen die hun geloof willen verdiepen. Ze organiseert cursussen, conferenties, bezinningsdagen, geestelijke begeleiding, enz. om het evangelie en de leer van de Kerk beter bekend te maken en te beleven. Deze vormingsactiviteiten worden apart aangeboden voor vrouwen en mannen. Ze zijn zo gepland dat mensen ze kunnen combineren met een druk werkschema en gezinsleven.

De Opus Dei-centra organiseren vormingsactiviteiten voor studenten en jonge werkers, zoals lessen in christelijke leer, geestelijke begeleiding, culturele evenementen en dienstverleningsprojecten. Aan al deze activiteiten ligt de overtuiging ten grondslag dat elke oprechte poging om de kerk en de samenleving te dienen, vrede en vreugde in de wereld te verspreiden en een menselijker, rechtvaardiger en christelijker wereld op te bouwen, gebaseerd moet zijn op studie en gewoon werk.

Mensen van allerlei afkomst behoren tot Opus Dei: priesters en leken, mannen en vrouwen, jong en oud, getrouwd en alleenstaand, van elk beroep en in elke sociale status. De meeste leden zijn getrouwd en hebben een gezin - zij worden surnumerairs genoemd. Sommige leden (numerarairs en geassocieerden) leggen zich toe op het celibaat en hebben daardoor over het algemeen meer tijd en beschikbaarheid om zich te wijden aan de verschillende activiteiten die door Opus Dei worden bevorderd. Sommige celibataire mannen worden tot priester gewijd en vormen ongeveer 2% van het ledenbestand. Op dit moment heeft Opus Dei ongeveer 93.600 leden, waarvan 2.122 priesters. Van het totale aantal gelovigen is 60% vrouw en 40% man. De verdeling per continent is als volgt: Afrika 4%, Amerika 36%, Azië 4,5%, Europa 54,5%, Oceanië 1%.

Vrouwen en mannen delen dezelfde waardigheid als kinderen van God en zijn door hun doopsel evenzeer geroepen tot heldhaftige deugd. Onder de gelovigen van de Prelatuur delen vrouwen en mannen dezelfde geest, werken in parallelle apostolaatsgroepen en hebben dezelfde toewijding om hun werk en gezinsleven te heiligen; ze nemen ook identieke verantwoordelijkheden op zich in het besturen en verzorgen van vorming binnen Opus Dei.

De meeste gelovigen van de prelatuur zijn getrouwde mensen, die ernaar streven Jezus Christus na te volgen in de gewone omstandigheden van hun leven, zowel thuis als buitenshuis, terwijl ze ernaar streven hun huwelijksliefde jong te houden, de kinderen die God hen zendt ruimhartig te ontvangen, goed op te voeden en hun geloof door te geven door middel van hun liefde en hun eigen goede voorbeeld.

Omwille van het apostolaat omarmen naast de priesters ook sommige leken het celibaat als een geschenk van God. Dit stelt hen in staat om zich vollediger te wijden aan de vormingsactiviteiten van Opus Dei. Ze blijven leken en hebben dezelfde positie binnen de kerk als voorheen, en ze verdienen hun brood met hun gewone werk.

Seculiere priesters die al geïncarneerd zijn in een bisdom kunnen geen deel uitmaken van de clerus van de Prelatuur, maar ze kunnen lid worden van het Priestergenootschap van het Heilig Kruis, een associatie die intrinsiek verbonden is met de Prelatuur. Hun opname in het Priestergenootschap van het Heilig Kruis heeft geen invloed op hun diocesane status. Ze blijven geestelijken van hun bisdom, onderworpen aan hun bisschop, net zoals ze voorheen waren. Zij verbinden zich ertoe te streven naar heiligheid in de uitoefening van hun priesterschap, in de geest van Opus Dei, met behoud van een bijzonder diepe verbondenheid met hun bisschop en hun medepriesters.

Niet-katholieke christenen en mensen van andere religies kunnen geen lid zijn van de prelatuur, maar ze kunnen wel medewerker zijn, als ze dat willen. Medewerkers bidden voor Opus Dei of helpen Opus Dei door hun werk en donaties aan de educatieve en sociale projecten die door de gelovigen van de prelatuur over de hele wereld worden ondernomen. Op dit moment zijn er medewerkers van Opus Dei die orthodox, anglicaans, luthers, joods, islamitisch en boeddhistisch zijn, maar ook mensen zonder religie.

De toetreding tot het Opus Dei is wezenlijk verbonden met de persoonlijke roeping van de gelovige. Deze persoonlijke roeping vormt de basis voor de relatie tussen het lid en de prelatuur, en bepaalt hoe de gelovige invulling geeft aan zijn of haar christelijk leven. De verplichtingen die met deze roeping samenhangen hebben verschillende dimensies. Op praktisch niveau nemen alle leden deel aan wekelijkse en maandelijkse bijeenkomsten, een jaarlijkse retraite en een vormingscursus die één tot drie weken duurt, afhankelijk van persoonlijke beschikbaarheid. Op spiritueel vlak omvatten de verplichtingen de dagelijkse mis, het lezen van de Heilige Schrift en andere spirituele boeken, het bidden van de rozenkrans en dagelijks tijd doorbrengen in persoonlijk gebed. Daarnaast wordt van leden verwacht dat zij actief deelnemen aan de apostolische activiteiten die door de prelatuur worden ontwikkeld. Binnen deze kaders heeft de gelovige de vrijheid om een eigen weg te kiezen. De band met de prelatuur is volkomen in harmonie met de verplichtingen van de gelovige jegens de Kerk, het bisdom of met andere verplichtingen die op haar of hem rusten. Deze persoonlijke vrijheid waarborgt dat elk lid op authentieke wijze gehoor kan geven aan zijn of haar roeping. Het doel van de band met het Opus Dei is juist om de gelovige te helpen al die verschillende verplichtingen in de Kerk en in de maatschappij te vervullen. Leden zijn zich bewust van hun plicht om te getuigen van hun christelijk geloof, waar ze ook zijn. Net als de eerste christenen streven ze ernaar de wereld ten goede te veranderen en vinden ze voldoening in het serieus nemen van de christelijke plicht om mensen in nood te helpen. Voor enkele gelovigen houdt deze roeping ook in dat zij het apostolische celibaat beleven en meer beschikbaar zijn voor de apostolische activiteiten van de prelatuur.

Leden proberen een element van zelfopoffering in hun leven op te nemen. Hoewel de traditionele katholieke praktijken van boetedoening en versterving niet worden ontmoedigd, legt Opus Dei meer nadruk op de offers in het dagelijks leven: plichten nauwgezet vervullen, de behoeften van anderen voorrang geven boven die van jezelf, een glimlach vinden in vervelende omstandigheden, enzovoort. Bovendien doen alle leden, zoals aanbevolen door de katholieke kerk, aan kleine lichamelijke verstervingen zoals matig vasten, af en toe zonder eten of drinken, enz. In deze geest beoefenen numerairs en geassocieerden bepaalde traditionele vormen van lichamelijke versterving zoals het gebruik van de cilice, een discipline of slapen op een hard oppervlak. Dit zijn traditionele praktijken die katholieken al eeuwenlang toepassen en die veel voorkomen in het leven van de heiligen, bijvoorbeeld: Franciscus van Assisi, Thomas More, Theresia van Lisieux, Paus Paulus VI, Pater Pio en Moeder Teresa van Calcutta. De motivatie achter deze vrijwillige verstervingen is om Christus na te volgen en hem te vergezellen in zijn verlossend offer (vgl. Matteüs 16:24), en ze kunnen ook een manier zijn om te lijden in solidariteit met de vele armen en behoeftigen in de wereld.

Opus Dei is conservatief als we inzien dat het de boodschap van Jezus Christus in zijn volheid bewaart. Maar Opus Dei is vernieuwend omdat het een eigentijdse en moderne weg biedt om je geloof te beleven in elk aspect van het gewone en alledaagse leven.

Mensen sluiten zich aan bij Opus Dei omdat ze voelen dat ze een roeping hebben: een persoonlijke, intieme roeping van God om hun hele leven in dienst te stellen van Hem, midden in de wereld. Hoewel er praktische verschillen zijn in de manier waarop ze dit beleven, is de roeping van surnumerairs, geassocieerden en numarairs een en dezelfde: heiligheid nastreven in hun gewone leven.

Elke katholieke leek kan vragen lid te worden van Opus Dei. Mensen die denken dat ze zo'n roeping hebben, wordt aangeraden enige tijd geestelijke vormingsactiviteiten bij te wonen en de verplichtingen van het lidmaatschap op zich te nemen om na te gaan of het echt Gods wil voor hen is. Als ze gerijpt zijn in hun beslissing, kunnen ze na een passende tijd om toelating vragen. Na nog eens achttien maanden, als ze er nog steeds van overtuigd zijn dat God hen roept, kunnen ze een verbintenis aangaan met Opus Dei. Deze verbintenis houdt van hun kant een beslissing in om heiligheid te zoeken in hun gewone leven, en van de kant van Opus Dei om de nodige steun en begeleiding te bieden. De minimumleeftijd voor deze verbintenis is 18 jaar. Het moet elk jaar gedurende ten minste vijf jaar vernieuwd worden, voordat een levenslange verbintenis mogelijk is. Mensen treden toe tot Opus Dei uit vrije keuze, en ze blijven evenzeer vrij om te vertrekken.

Er is geen verandering in het leven van degenen die zich bij Opus Dei aansluiten. Ze hebben dezelfde banen en leven in dezelfde sociale omgevingen, maar nu zien ze hun werk en relaties als een kans om dichter bij God te komen.

Het lidmaatschap van Opus Dei staat open voor iedereen, ongeacht talenten, capaciteiten of sociale status. Het is God die de roeping geeft en in de praktijk vindt men onder de leden mensen van allerlei komaf. Wanneer Opus Dei de tijd heeft gehad om in een land te groeien, zal de sociale diversiteit van de leden nauw overeenkomen met die van de katholieken in het land in kwestie. Een belangrijk doel van Opus Dei is het uitdragen van de boodschap dat ieder mens door God geroepen is om heilig te worden, ongeacht de waarde die de samenleving hecht aan zijn of haar beroep en maatschappelijke positie.

Opus Dei staat open voor iedereen, mannen en vrouwen van alle rangen en standen, als lid (als ze gedoopt zijn en een echte roeping hebben) of als medewerker. Er zijn allerlei soorten mensen in Opus Dei: rijk, middenklasse en arm. Er zijn leden die buschauffeur zijn, elektriciën, kapper, leraar, kleermaker, advocaat, arts, ingenieur, taxichauffeur, enz.

De eigendommen die gebruikt worden in de apostolaatswerken van Opus Dei behoren niet toe aan het prelatuur. Gezien hun seculiere en lekenkarakter zijn alle centra en de verschillende initiatieven van sociale of educatieve aard eigendom van en worden beheerd door autonome stichtingen met hun eigen bestuur. De stichtingen ondersteunen onder andere de activiteiten die in de centra van Opus Dei worden gegeven. Deze activiteiten staan open voor iedereen die geestelijke begeleiding wil ontvangen. De meeste cursussen en geestelijke activiteiten zijn gratis, zodat iedereen ervan kan profiteren. De stichtingen helpen ook om sociale hulpprojecten in ontwikkelingslanden over de hele wereld te steunen. Leden van Opus Dei werken samen met vele anderen in het bevorderen en uitvoeren van programma's voor onderwijs en humanitaire hulp, in de strijd tegen materiële en geestelijke armoede.

Opus Dei publiceert de namen van de leden niet, maar laat het aan hen over om het zelf te vertellen, met inachtneming van hun vrijheid. Hoewel leden hun lidmaatschap gewoonlijk niet bekendmaken aan het grote publiek, verbergen ze het ook niet. Vrienden, familieleden en kennissen weten er natuurlijk van. Sterker nog, het zou onmogelijk zijn voor Opus Dei om haar missie uit te voeren als de leden niet open zouden zijn over hun betrokkenheid.

De Spaanse priester heilige Jozefmaria Escriva (1902-1975) stichtte Opus Dei in 1928. Al tijdens zijn leven had hij een reputatie van heiligheid, die na zijn dood over de hele wereld bleef groeien. Veel mensen hebben getuigd dat ze op zijn voorspraak geestelijke en materiële gunsten hebben ontvangen, waaronder medisch onverklaarbare genezingen. In 2002 werd hij door paus Johannes Paulus II heilig verklaard. De feestdag van de heilige Jozefmaria is 26 juni.

Er is niets uitzonderlijks aan de heiligverklaring van de heilige Jozefmaria als we rekening houden met de huidige regels. Na Vaticanum II veranderde de Kerk de procedure om de erkenning van moderne heiligen te vergemakkelijken. De Kerk past zich aan de snelheid van de maatschappij aan. Naarmate de wereld sneller evolueert, doet de Kerk dat ook. De heilige Jozefmaria Escriva werd bijvoorbeeld 27 jaar na zijn dood heilig verklaard, terwijl paus Johannes Paulus II 9 jaar na zijn dood heilig werd verklaard.

De prelatuur geeft een officieel bulletin uit, Romana, met documenten en nieuws over haar activiteiten. Voor meer informatie zie http://en.romana.org. Voor meer informatie over de heilige Jozefmaria zie www.josemariaescriva.info. Voor doorzoekbare online teksten van al zijn gepubliceerde werken, zie www.escrivaworks.org. In landen waar Opus Dei centra heeft, is er een Informatiebureau waarmee journalisten contact kunnen opnemen. De adressen van deze bureaus zijn te vinden in het onderdeel Persbureau van deze website.

Klik op de link Contact bovenaan deze pagina. U ontvangt dan zo snel mogelijk een reactie.

Er is geen verschil, in zoverre een lid van het Opus Dei een gewone katholiek is die binnen zijn christelijke roeping een specifieke roeping heeft ontvangen. Hij maakt deel uit van een geestelijke familie en probeert een betere christen te zijn en met de zending van de Kerk mee te werken. Deze roeping onderscheidt hem niet van de anderen. Anders dan bij een religieus, verandert haar of zijn leven niet in een kerkelijk teken van de navolging van Christus. De seculariteit is wezenlijk voor alle gelovigen van het Opus Dei, ook voor degenen die het apostolische celibaat beleven als deel van hun roeping. Als men onder ‘gewone katholiek’ iemand verstaat die in zijn of haar leven niet bijzonder geëngageerd is met de Heer en met de Kerk, dan zullen de gelovigen van het Opus Dei proberen buiten deze categorie te vallen. Sterker nog: ze weten zich geroepen om hun naasten in herinnering te brengen dat voor een leerling van Christus “gewoon zijn” betekent Christus onvoorwaardelijk volgen, ook wanneer dat opvallend of zelfs onbegrijpelijk is vanuit een niet-christelijk perspectief.

Geen enkel deel van de kerk is ‘een kerk binnen de Kerk’, maar juist het tegendeel: ieder deel bevordert banden van communio jegens de gehele Kerk. De gelovigen van het Opus Dei zijn en voelen zich levende ledematen van de universele Kerk en van de bisdommen waarin ze actief zijn zoals de andere gelovigen. Bovendien voorziet deze prelatuur niet, zoals dat het geval zou kunnen zijn bij andere prelaturen, in aspecten van de gewone pastorale zorg van bisdommen, bijv. doopsels, vormsels, huwelijken, uitvaarten, enz. De aandacht gaat meer uit naar de vorming van de eigen gelovigen en van degenen die aan het apostolaat van de prelatuur willen deelnemen. Denkt u aan ontmoetingen, bezinningsdagen, theologische studies, geestelijke begeleiding, etc. De legitieme autonomie van het Opus Dei om zijn kerkelijke zending te vervullen zou ik willen kenschetsen als een autonomie in gemeenschap: gemeenschap met de universele Kerk en met de paus, met de particuliere kerken en de plaatselijke bisschoppen. Overigens heeft iedere gelovige en iedere kerkelijke instelling een zekere autonomie binnen de kerk. Het Opus Dei heeft in zijn huidige vorm als prelatuur de autonomie die eigen is aan de instellingen die deel uitmaken van de hiërarchische structuur van de Kerk. Aan het hoofd van deze instellingen staat iemand met bisschoppelijke bevoegdheid. Deze autonomie is anders dan de autonomie van de instellingen van associatieve aard.

Vanaf de stichting op 2 oktober 1928 was het Opus Dei, in de kiem hetzelfde als wat wij nu ontkiemd zien: een deel van de Kerk, samengesteld door gelovigen en hiërarchisch gestructureerd rond een hoofd, de stichter, de heilige Jozefmaria Escrivá, priester. Deze kerkelijke, universele realiteit moest natuurlijk nog erkend worden door de Kerk en het was nodig dat de Heilige Stoel die realiteit als hiërarchische structuur vorm zou geven. Het is een langdurig proces geweest. Dat is begrijpelijk omdat het een nieuw verschijnsel is in het leven van de Kerk. Vóór de oprichting als personele prelatuur, de juridische vorm die volledig beantwoordt aan de realiteit van het Opus Dei, was het Opus Dei goedgekeurd als seculier instituut. De erkenning als seculier instituut maakte het mogelijk dat alle gelovigen, priesters en leken, deel uitmaakten van dezelfde kerkelijke realiteit en gaf een zeker gezag aan de priester die aan het hoofd stond. De statuten van 1950 gaven een getrouw beeld van de realiteit van het Opus Dei, maar, omdat het in het schema van het seculiere instituut moest passen bevatte het ook elementen die niet pasten bij het seculiere karakter van het Opus Dei. Deze elementen komen in de statuten van de prelatuur niet meer voor.

Men moet voorop stellen dat alle kerkelijke realiteiten, van welke aard dan ook, deelnemen aan hetzelfde leven en dezelfde doelstelling van de enige Kerk. Daarom zijn ze allemaal geroepen om in dezelfde kerkelijke communio te leven en om in onderlinge waardering met elkaar om te gaan. De personele prelaturen en de diocesen of bisdommen zijn gemeenschappen van gelovigen die, zoals dat heet, tot de hiërarchische structuur van de Kerk behoren. De diocesen zijn particuliere kerken voor alle gelovigen in een bepaald gebied. De personele prelaturen leven en opereren binnen een of meerdere bisdommen waarmee ze samenwerken in de vervulling van hun specifieke kerkelijke doelstelling. Binnen de Kerk kunnen de gelovigen gemeenschappen oprichten van associatieve aard die kerkelijke activiteiten verrichten voor uiteenlopende doelen. Anders dan diocesen en prelaturen, behoren deze gemeenschappen niet tot de hiërarchische structuur van de Kerk. Sommige van deze gemeenschappen zoals broederschappen of verenigingen van naastenliefde, veronderstellen geen specifieke roeping van hun leden. Anderen veronderstellen een roeping die wortelt in een bepaald charisma. Ordes en religieuze congregaties brengen gelovigen bijeen die, bewogen door een eigen charisma, een publiek en officieel getuigenis geven van de radicaliteit van het evangelie in het eigen leven en in hun apostolische actie. De bewegingen zijn associatieve vormen van charismatische oorsprong. Allerlei gelovigen maken er deel van uit, vooral lekengelovigen die midden in de wereld leven, en die onder elkaar banden van broederlijkheid en apostolaat hebben die verband houden met een bepaald charisma.

Hoewel er vergelijkbare hiërarchische structuren van personele aard bestonden, zoals het militaire ordinariaat, zijn de personele prelaturen een vrucht van de apostolische impuls van het Tweede Vaticaanse Concilie, die daarna opgenomen zijn in het huidige Wetboek van Canoniek Recht. De eerste was de prelatuur van het Opus Dei, opgericht door Paus Johannes Paulus II bij de Apostolische Constitutie 'Ut sit' op 28 november 1982.

Het vereiste van een roeping is niet wezenlijk in een personele prelatuur. Een prelatuur kan voortkomen uit verschillende omstandigheden die vaak verband houden met de sociale banden tussen de leden. Maar, het is mogelijk dat de kerkelijke realiteit zelf een specifieke roeping vereist, zoals dat het geval is bij het Opus Dei. De Kerk erkent en bevordert iets dat van de Heilige Geest komt, en als je dat laat varen zou de prelatuur van het Opus Dei ophouden te bestaan.

Zowel leken als priesters, op gelijkwaardige wijze, maken deel uit van de prelatuur. In de Kerk als geheel en in elk onderdeel bestaat een fundamentele gelijkheid tussen alle gelovigen wat betreft de waardigheid en de zending als christenen. Tegelijkertijd is er een wezenlijk onderscheid wat betreft het priesterschap. Deze verscheidenheid is het fundament van de organische medewerking tussen priesters en leken in dezelfde zending van de Kerk. Johannes Paulus II, sprekend over de prelatuur van het Opus Dei, heeft bevestigd: “Vooreerst wil ik benadrukken dat het behoren van de lekengelovigen tot zowel de eigen particuliere kerk als tot de prelatuur waarin zij geïncorporeerd zijn, de bijzondere taak van de prelatuur laat samenvloeien met de evangelisatie-inzet van iedere particuliere kerk, zoals dat voorzien was door het Tweede Vaticaans Concilie bij de instelling van de personele prelaturen.” (toespraak 17 maart 2001). Als men de prelatuur zou zien als een instelling van priesters alleen, zou men afbreuk doen aan de realiteit van het Opus Dei en aan de nieuwigheid en specifieke trekken van de prelaturen. In deze visie zijn de prelaturen verenigingen van priesters die in de prelatuur zijn geïncardineerd. Dergelijke instellingen zijn zeer belangrijk in het leven van de Kerk, maar ze zijn – vanwege hun associatieve en clericale aard – anders dan de prelaturen. Bij het Opus Dei hoort een vereniging van priesters, het Priestergenootschap van het Heilig Kruis, dat onafscheidelijk verbonden is met de prelatuur. Het lidmaatschap van het priestergenootschap betreft alleen het geestelijk leven van haar leden, niet hun pastoraal werk. Dat werk verandert niet door het feit dat een priester lid van de vereniging wordt. De priesters van de prelatuur en de andere diocesane priesters die de roeping tot het Opus Dei hebben ontvangen maken deel uit van het priestergenootschap om zich in hun eigen priesterroeping te heiligen, zonder een aparte groep te vormen. Zij proberen dat hun ambt en inlijving in het bisdom, (de eigen plaats in de dienst aan de Kerk), steeds vruchtbaarder zijn, in volledige en hartelijke gehoorzaamheid aan hun bisschop en in broederlijke eenheid met alle andere priesters.

De prelaat van het Opus Dei en de prelatuur zelf zijn afhankelijk, zoals alle andere kerkelijke organisaties, van de Heilige Stoel, dat wil zeggen, van de Heilige Vader en van de instelling die hem helpt met betrekking tot bisdommen en prelaturen, namelijk de Congregatie voor de Bisschoppen. De prelaat van het Opus Dei wordt benoemd door de Paus, conform de procedure die voorzien is in de statuten van de prelatuur. Daarin is bepaald dat de leden van de prelatuur hun visie geven over de persoon (een priester) die zij het meest geschikt achten. De Heilige Vader kan de prelaat tot het bisschopsambt roepen. Dit is weliswaar niet noodzakelijk, maar wel zeer passend bij zijn hiërarchische zending als herder. Zo is het ook gebeurd met de eerste twee prelaten, Mgr. Alvaro del Portillo en Mgr. Javier Echevarria.

De prelatuur van het Opus Dei wordt gefinancierd zoals de bisdommen en andere prelaturen, dat wil zeggen, vooral door de bijdragen van de eigen gelovigen en van andere mensen die de zending van de prelatuur financieel willen steunen. De apostolische initiatieven op het gebied van onderwijs, gezondheid, sociale projecten, etc, waarin de prelatuur alleen verantwoordelijk is voor de christelijke geest, worden gefinancierd zoals dezelfde instellingen van hun soort.

Zoals in iedere prelatuur berust de leiding van de prelatuur van het Opus Dei bij de prelaat en zijn vicarissen, die op verschillende niveaus bijgestaan worden door raden waarin andere gelovigen meewerken, veelal leken, vrouwen en mannen. Bovendien, leveren de lekengelovigen een wezenlijke bijdrage aan de organisatorische taken en aan de vormingsactiviteit van het Opus Dei.

Het werk en het hele leven van de mensen van het Opus Dei, is voor zover ze trouw zijn aan hun roeping, een deel van het geestelijk welzijn van het bisdom. Volgens het charisma van het Opus Dei, speelt de bijdrage van de leden zich af in het beroep, in het gezin, in de gewone omstandigheden van de gewone vrouw of man op straat. Deze bijdrage verschilt in zoverre niet van die van het overgrote deel van de overige gelovigen van het bisdom. Zij zetten zich in om het Evangelie consequent te beleven, dat wil zeggen, de mensen uit liefde tot God te dienen.

Het is de Kerk zelf, vertegenwoordigd door de Paus, die het besluit neemt om een personele prelatuur in het leven te roepen, nadat hij de betrokken bisschoppenconferenties heeft geraadpleegd. Uiteraard veronderstelt dit besluit dat de wezenlijke elementen van een personele prelatuur aanwezig zijn: een gemeenschap van gelovigen, voorgezeten door de prelaat, met een clerus die hem pastoraal bijstaat en een specifieke kerkelijke reden.

Op dit moment bestaat alleen de personele prelatuur van het Opus Dei. Er zijn er niet meer, juist omdat deze organisatievorm zo recent is. Prelaturen moeten kerkelijke stabiliteit garanderen. Ze moeten zich harmonisch kunnen inlijven in de bisdommen waarin ze werkzaam zijn. Er zijn overigens andere kerkelijke organisaties, zoals de militaire ordinariaten, die op dezelfde wijze zijn opgezet; dat wil zeggen, personele entiteiten die de bisdommen aanvullen.

De zending van de prelatuur van het Opus Dei is dezelfde heilszending van heel de Kerk. Het specifieke van het Opus Dei is zijn charisma van heiliging en apostolaat in het beroepswerk en in het gewone leven. Voor dit charisma geldt hetzelfde als voor ieder ander charisma: het is een gave van God. Het was eerst gericht tot de heilige Jozefmaria als stichter en daarna tot zijn geestelijke dochters en zonen en aan allen die hierin min of meer direct participeren. De prelatuur komt voort uit dat charisma. De oprichting van de prelatuur is niet ingegeven omdat die vorm nu eenmaal goed van pas kwam, maar omdat het charisma vereist dat een gemeenschap van gelovigen gevormd wordt die past in de hiërarchische structuur van de Kerk.