In de Universitaire Stichting te Brussel was op 17 november de boekpresentatie van het tweede deel van de biografie van Josemaría Escrivá, Le Fondateur de l’Opus Dei , volume 2, 1936 – 1946, van Andrés Vazquez de Prada. Voor een publiek van ruim 150 aanwezigen gaf prof. Cauchies de indrukken weer die hij had opgedaan bij het lezen van de biografie.
Zij uitgangspunt was de vraag: hoe reageert een historicus op dit boek? De biografie is het type geschiedschrijving waarbij de geschiedenis wordt bekeken vanuit het perspectief van een bepaalde persoon. Het is geen onbekend terrein voor Jean-Marie Cauchies. Hij is zelf auteur van een biografische schets over Filips de Schone, vader van Karel V. Volgens Henri Irénée Marrou, een Frans historicus en vooraanstaand kenner van het leven van de heilige Augustinus, “moet de biograaf zijn personage tegemoet treden met gevoelens van vriendschap maar ook met zekere strengheid”. Volgens Cauchies slaagt Andrés Vazquez de Prada erin om beide aspecten in zijn boek bijzonder goed tot hun recht te laten komen: sympathie voor de hoofdpersoon en nauwgezetheid in de analyse gaan hand in hand.
In deze biografie is het bereikte evenwicht tussen de persoon en de context waarin zijn leven zich afspeelt dan ook erg harmonisch. Het verhaal zit verankerd in een geschiedenis; de protagonisten treden op als getuigen, niet als vertellers. Zonder dat dit werk het relaas wil zijn van een burgeroorlog, brengt het de sfeer en de belangrijke momenten ervan scherp in beeld.
De persoon van Josemaría Escrivá, zijn gedachten en reacties komen aldus tot uiting tijdens en naar aanleiding van de gebeurtenissen. Anders gezegd, nergens ‘verstikt’ het relaas van de gebeurtenissen de biografie. Bovendien is het werk niet opgebouwd rond een strak plan of schema, wat de vlotheid van het lezen ten goede komt. Voorts stelde Cauchies de variëteit, selectie en oordeelkundige aanwending van het gebruikte bronnenmateriaal op prijs.
Stefaan Seminckx, directeur van het Informatiebureau van de Prelatuur van het Opus Dei in België, schetste vervolgens de biografische hoofdlijnen uit het leven van de stichter van het Opus Dei in de jaren 1936-1946. Het is een zeer intense periode: het leven van Escrivá wordt bedreigd door het gewapende geweld, zijn zending – het Opus Dei stichten – wordt ernstig in gevaar gebracht. Zijn gezondheid moet veel doorstaan, zijn geestelijk leven wordt door een innerlijke verduistering op de proef gesteld en zijn boodschap – van heiliging in het gewone leven – stoot op zwaar onbegrip en zelfs vervolging. Rondom hem heerst oorlog, eerst het conflict in Spanje, daarna de Tweede Wereldoorlog, waarbij ook het Iberische schiereiland niet gespaard blijft. Seminckx: “Deze levensfase zou uitermate geschikt zijn voor een film. Momenteel is er trouwens een stripverhaal in voorbereiding, waarvan een flink deel van het scenario zich in deze periode afspeelt.”
De biografie beslaat drie delen en is oorspronkelijk in het Spaans geschreven. Naast de Franse uitgave zijn deel 1 en 2 ook verschenen in het Duits, Engels en Italiaans. De boeken zijn verkrijgbaar bij uitgeverij De Boog (zie link rechts op het scherm).
