'Iedereen kan heilig worden'

Een maand voor de zaligverklaring van moeder Teresa wijst postulator mgr. Flavio Capucci erop dat "iedereen heilig kan worden".

Een postulator is een priester die een zalig- of heiligverklaring aanhangig maakt. Capucci (57) was betrokken bij de heiligverklaring op 6 oktober 2002 van mgr. Josemaria Escrivá de Balaguer, de stichter van het Opus Dei.

Vriend in de hemel

Een heilige is volgens Capucci "niet iemand die nooit fouten heeft gemaakt, maar iemand die na te zijn gevallen weer opstaat". Heiligen zijn gewone mensen, die een heel groot geloof in God hebben en die hard werken in dienst van de naaste. Hij of zij is een voorbeeld van een christelijk leven.

Het belangrijkste vindt Capucci dat we met een heilige "een vriend in de hemel" hebben. Als je je eigen menselijke zwakheid ervaart, is het volgens hem goed dat je op zo'n vriend kunt terugvallen. Heiligheid begint in wezen bij nederigheid en zwakheid van de mens.

Capucci wijst op de grote verscheidenheid van heiligen en zaligen: moeder Teresa, die op 19 oktober zalig wordt verklaard, was bekend om haar dienstbaarheid aan de allerarmsten, de Italiaanse kapucijn padre Pio was een eminent getuige van Gods grootheid en mgr. Escrivá stond bekend om zijn innerlijk leven. Hieruit blijkt dat iedereen de weg naar God kan vinden, aldus Capucci.

Maar, zegt hij, het is God die de heiligen maakt. Uit een zalig- of heiligverklaring blijkt de kracht van God. Zonder het fundamentele principe dat God in de wereld aanwezig is en in de wereld werkt, begrijp je daar niets van.

In de 25 jaar dat Capucci voor het Opus Dei postulator is, heeft de vroegere journalist negen processen begeleid. Daarvan is er één, dat van mgr. Escrivá, afgerond. Het betrof verder een priester, twee jonge vrouwen (van vijftien en achttien jaar), twee ingenieurs, twee getrouwde mannen (beiden arts) en een vrouw, die scheikundige was.

Microscoop

Een postulator moet de Heilige Stoel ervan overtuigen dat een proces tot zalig- of heiligverklaring kan beginnen. Zo'n proces komt niet van bovenaf, maar van onderop. Het is het bewijs dat veel mensen denken dat iemand een heilige was. Zij bidden God om hun dit te laten zien.

De tweede stap in het proces is dat veel ooggetuigen en mensen die hem hebben gekend, worden opgeroepen. Zijn geschriften en documenten over zijn leven worden bestudeerd. "Er wordt door een microscoop naar zo'n persoon gekeken", aldus Capucci. Alle bewijsstukken neemt de postulator op in een dossier, dat door een commissie van theologen en vervolgens door een commissie van kardinalen wordt bestudeerd. Reageren die positief, dan wordt dit aan de paus doorgegeven.

Vervolgens moet een wonder aantonen dat de betrokkene inderdaad een zalige of heilige is. De kerk en de gelovigen richten zich dan tot God met het verzoek een nieuwe zalige of heilige met een wonder te bevestigen. God moet laten zien dat iemand werkelijk in aanmerking komt. Dat doet God op de wijze die alleen Hij kan doen, namelijk door een wonder.

Heilige van het gewone leven

Vaak is zo'n wonder een onverklaarbare genezing. Eerst bestudeert een commissie van vijf artsen zo'n genezing en vervolgens doen de commissies van theologen en kardinalen dit. Als die positief oordelen, kondigt de paus in een decreet de zalig- of heiligverklaring aan. In het proces van mgr. Escrivá was er sprake van vijftig onverklaarbare genezingen, die in vele landen hadden plaatsgevonden.

Bij de heiligverklaring van de stichter van het Opus Dei vorig jaar heeft paus Johannes Paulus II hem "de heilige van het gewone leven" genoemd. Het gewone leven kan volgens mgr. Escrivá een weg zijn om heilig te worden. Het christelijk leven is niet gescheiden van het gewone beroepsleven.

In de hedendaagse cultuur is er volgens Capucci een kloof tussen de dagelijkse dingen en het geloof. Het Opus Dei helpt de mensen deze kloof te overbruggen. Je bent niet alleen op zondag in de kerk een christen. Volgens mgr. Escrivá is er iets goddelijks in elk leven en is het aan de mens om dat te ontdekken. De theologische fundering van dit alles is dat God mens is geworden. Alle menselijke zaken, die Christus in zijn leven is tegengekomen, kunnen in iets goddelijks worden veranderd.

Dirk Visser (ANP)