Veel belangstelling voor Amsterdamse sacramentsprocessie

De processie over de Amsterdamse grachtengordel trok meer deelnemers dan vorig jaar. De bidtocht vanuit de Onze Lieve Vrouwekerk aan de Keizersgracht vertrok dit jaar voor de zesde keer.

Onder aanvoering van de in klederdracht gestoken fanfare uit Volendam trok monseigneur Jos Punt, bisschop van Haarlem-Amsterdam, en zijn hulpbisschop Jan van Burgsteden, met een hostie in een monstrans over de grachten. Ruim duizend gelovigen vergezelden hen. Bijzondere gast was de Syrisch-orthodoxe aartsbisschop in Nederland, mgr. Polycarpos Augin Aydin.

Naast de gemeenschappen van de organiserende Onze Lieve Vrouwekerk: de Amsterdamse en Surinaamse katholieken en de Syrisch-orthodoxen, liepen delegaties van verschillende oosterse kerken mee. Zo waren er gelovigen van de Armeense, Koptische en Ethiopische kerken. Zusters van drie religieuze families volgden hen. De gemeenschappen werden aangevuld met gelovigen uit Amsterdamse parochies, Antillianen, Filippijnen, Italianen en Polen.

Een Syrisch-orthodox meisjeskoor en een gemengd Armeens koor wisselden de koralen van de Volendamse fanfare af. In witte kledij gestoken bruidsmeisjes bezaaiden het traject met rozenblaadjes. Een uit vrijwilligers bestaande ordedienst deelde aan omstanders flyers uit die het gebeuren uitlegden. Het geheel gaf een exotische aanblik; niet alleen voor verbaasd toekijkende Amsterdammers maar ook voor toeristen die de processie vanuit rondvaartboten fotografeerden.

Regionale en oecumenische uitstraling

De processie is dit jaar een van de jubileumactiviteiten van het bisdom Haarlem-Amsterdam dat zijn 450-jarig bestaan viert. Dat bleek uit de deelname van een niet gering aantal gelovigen van buiten Amsterdam. De Onze Lieve Vrouwekerk had niet genoeg zitplaatsen om de toeloop van bedevaartgangers op te vangen. Een vrouw na afloop: “Ik ben speciaal vanuit Groningen voor de processie gekomen. Het is geweldig en hartverwarmend je geloof in de Eucharistische Jezus op deze manier te kunnen uiten. Mijn geestelijke batterijen zijn weer helemaal opgeladen."

Ondanks de diversiteit in afkomst en uiterlijk van de deelnemers was er een bindend element: het gemeenschappelijke geloof in de aanwezigheid van Christus in de Eucharistie. De Syrisch-orthodoxe aartsbisschop bestempelde de processie als een “festiviteit die niet alleen de Rooms-katholieke gelovigen, maar ook hun Oosterse en Oost-orthodoxe broeders samenbrengt. Allen doen mee in dit spiritueel betekenisvolle en vreugdevolle feest dat onze mystieke eenheid met Christus symboliseert. Gelovigen in verschillende talen en met verschillende liturgische tradities prijzen op harmonieuze wijze God, die in zijn welwillende liefde voor ons één van ons werd zodat hij ons kon helen en redden. In de eerste plaats stelt de Eucharistie Christus zelf tegenwoordig. Daarnaast symboliseert de Eucharistie zijn mystiek lichaam en geeft ons een belofte van de verrijzenis."

Martin Bril

Bisschop Jos Punt haalde in zijn preek een artikel aan van Martin Bril over de processie van twee jaar geleden. Deze onlangs overleden columnist beschrijft met verwondering wat hij op de grachten gadeslaat. Punt: “Hij ziet meer dan een bonte optocht, hij ziet het geheimzinnige van het geloof. Ik citeer uit zijn column: het meest opmerkelijke was de eerbied die de processie afdwong. Honderden mensen stonden langs de route, en keken alleen maar. We bevonden ons in het hart van Amsterdam, aan het begin van een hete middag. Sodom en Gomorra zou je kunnen zeggen, maar toch viel de stad telkens even stil als het lichaam van Christus voorbij werd gedragen."

De bisschop van Haarlem-Amsterdam zei dat mensen het mysterie van God weer nodig hebben: “Mysterie wil uitdrukken dat de werkelijkheid zo oneindig veel groter is dan alles wat wij met ons verstand kunnen bevroeden. Het is goed dat te beseffen. Het naïef rationalisme heeft veel schade toegebracht aan het geloof, aan het hele mysterie van het universum, van God. Het leven is een geestelijk reis, waar de reizen van Columbus en Marco Polo bij verbleken. Onze tijd heeft het weer nodig om die grote dimensie van geloof, van leven en liefde weer te zien. Onze orthodoxe broeders en zusters hebben dat geheim in hun liturgie misschien beter vastgehouden dan wij. De tijd is er weer rijp voor. Deze dag is een uitnodiging om ons te verheugen over dit grote mysterie van God. Geloof is geen last, maar een geschenk waarvan je mag genieten. Het mysterie van het geloof leeft voort in de Eucharistie waarin wij deel krijgen aan het lichaam en bloed van Christus, aan zijn goddelijke kracht en leven."

Nieuwe traditie

De processie vond in 2004 voor het eerst plaats bij gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de Onze Lieve Vrouwekerk. Dat was in de hoofdstad voor het eerst sinds 1578. Nadat het stadsbestuur in dat jaar overging naar de Reformatie werden processies verboden. Het zogeheten processieverbod gold eeuwenlang voor vrijwel het gehele Nederlandse grondgebied boven de rivieren. De wijziging van de Grondwet in 1983 gaf nieuwe ruimte aan openbare religieuze manifestaties, die in 1989 ook expliciet bij wet werden toegestaan.

De Amsterdamse Onze Lieve Vrouwekerk, die thans is toevertrouwd aan priesters van het Opus Dei, heeft van die nieuwe mogelijkheid gebruik gemaakt. Nu ook dit jaar diverse oosterse kerken samen met de katholieken hebben deelgenomen, lijkt het erop dat zich een nieuwe oecumenische traditie in de hoofdstad heeft gevestigd.