Carta do Prelado (febreiro de 2015)

O Prelado convida a 'facer familia' practicando a virtude da Caridade. Comenta ademais, o 85 aniversario desde que san Xosemaría comprendeu que o Opus Dei é para mulleres e homes.

09-02-2015

Queridísimos: que Xesús gárdeme ás miñas fillas e aos meus fillos!

Paso a paso percorremos estes meses tan ricos en aniversarios significativos -cabería dicir tamén: redondos- da nosa Obra, polos que damos grazas a deus, e que nos axudan a pensar que todas e todos somos Igrexa, somos Opus Dei.

Dentro de poucos días cumpriranse 85 anos do momento no que O noso Señor fixo comprender a san Xosemaría que o Opus Dei era tamén para as mulleres, o mesmo que para os homes. Non pensaba eu que no Opus Dei houbese mulleres, escribiu o noso Fundador nunha carta dirixida especialmente ás súas fillas. Pero, aquel 14 de febreiro de 1930, o Señor fixo que sentise o que experimenta un pai que non espera xa outro fillo, cando Deus mándallo. E, desde entón, paréceme que estou obrigado a tervos máis afecto: véxovos como unha nai ve ao fillo pequeno[1]. E podo engadir que cada xornada saía da súa alma un profundo agradecemento ás súas fillas.

Cantas grazas deu o noso Pai a Deus por esta luz divina, insisto, que se acendeu coa presenza das mulleres no Opus Dei! Como explicou noutros momentos, a Obra verdadeiramente, sen esa vontade expresa do Señor (...), quedase manca[2].

Na súa carta apostólica sobre a dignidade e misión da muller, san Xoán Paulo II detíñase a considerar o momento sublime da Anunciación. «Ao chegar a plenitude dos tempos -explica- enviou Deus ao seu Fillo, nacido de muller. Con estas palabras da Carta aos Gálatas (4, 4) o apóstolo Pablo relaciona entre si os momentos principais que determinan de modo esencial o cumprimento do misterio "preestablecido en Deus" (cfr. Ef 1, 9). O Fillo, Verbo consubstancial ao Pai, nace como home dunha muller cando chega "a plenitude dos tempos". Este acontecemento lévanos ao punto crave na historia da humanidade na terra, entendida como historia da salvación. É significativo que o Apóstolo non chama á Nai de Cristo co nome propio de "María", senón que a chama "muller", o cal establece unha concordancia coas palabras do Protoevangelio no Libro da Xénese (cfr. 3, 15). Precisamente aquela "muller" está presente no acontecemento salvífico central, que decide a "plenitude dos tempos", e que se realiza nela e por medio dela (...). Desta maneira "a plenitude dos tempos" manifesta a dignidade extraordinaria da "muller"»[3].

Fillas miñas, non son amabilidades estas reflexións, senón unha fonda invitación a considerar a vosa importancia na Igrexa, ao mesmo tempo que un estímulo para que coidedes a vosa fidelidade cotiá.

San Xosemaría tiña moi presente esta realidade. Nunha carta de 1965, sinalábanos: dalgunha maneira, podemos dicir que na Virxe Santísima realízase, en grao eminente, a función asignada por Deus á muller na historia da Salvación: a súa achega específica á corredención. E engadía, dirixíndose ás súas fillas no Opus Dei e, en xeral, ás mulleres cristiás: na nosa Señora tedes o modelo e o auxilio para a elevación ao plano da graza dos vosos talentos e quefaceres naturais, convertendo a vosa función propia, na familia e na sociedade, en instrumento divino de santificación, nunha misión peculiar no seo da Igrexa: participando, na medida da vosa correspondencia persoal á graza, da excelencia e da prioridade con que Deus adornou á súa Nai[4].

O carácter de familia cristiá unida por vínculos sobrenaturais -que nos afecta a cada unha e a cada un- queda resaltado na Obra polo insubstituíble papel das miñas fillas. Foi vontade expresa do Señor que na Prelatura do Opus Dei camiñemos mulleres e homes, cunha completa separación no que se refire aos medios de formación e aos apostolados, pero cunha plena unidade -espiritual, moral e xurídica- con fundamento visible no Prelado, Pai desta familia espiritual. Ao formar un só fogar -explicaba san Xosemaría-, hai na Obra un só puchero,do que cada un toma segundo a súa necesidade[5]. Por iso, aínda que nestas liñas trate especialmente do papel da muller na Igrexa e na sociedade, esas consideracións valen tamén para os homes, cambiando o que sexa necesario.

Todos fomos chamados a buscar a plenitude da vida cristiá, segundo as circunstancias nas que Deus se dirixe a cada un. No celibato apostólico ou no matrimonio, a resposta a Deus ha de ser sempre total. Neste ano mariano da Obra, convideivos a recorrer á Sacra Familia de Nazaret, rezando especialmente polas familias do mundo enteiro. A familia de Nazaret -dicía o Papa nunha das catequeses que está a dedicar a este tema- comprométenos a redescubrir a vocación e a misión da familia, de toda familia. E, como ocorreu naquel trinta anos de Nazaret, así nos pode suceder tamén a nós: facer que o amor sexa normal e non o odio, facer que a axuda mutua sexa algo común, non a indiferenza ou a inimizade[6].

Deus quere que en toda familia -sexa de orixe natural ou sobrenatural- reine sempre a xenerosidade, que é fonte de harmonía e de paz. Deste xeito, recreando día a día o ambiente de Nazaret en cada fogar, cada vez que hai unha familia que custodia este misterio, aínda que estea na periferia do mundo, o misterio do Fillo de Deus, o misterio de Jesús que vén salvarnos, está a actuar. E vén para salvar ao mundo. Esta é a gran misión da familia: facer sitio a Xesús que vén, recibir a Xesús na familia, na persoa dos fillos, do marido, da muller, dos avós, porque Xesús está alí. Acollelo alí, para que creza espiritualmente nesa familia[7]. E, analogamente, na gran familia da Igrexa.

A familia baseada en vínculos naturais ten como fundamento o matrimonio, situación estable e definitiva entre un home e unha muller para cumprir o mandato de Deus na creación[8]. Para os bautizados, como sabemos ben, o matrimonio é ademais un sacramento: canle polo que chega aos cónxuxes a graza específica do seu estado, imaxe da unión de Cristo coa Igrexa[9]. Por isto penso sempre -escribe o noso Pai- con esperanza e con agarimo nos fogares cristiáns, en todas as familias que brotaron do sacramento do matrimonio, que son testemuños luminosos dese gran misterio divino -sacramentum magnum!(Ef5, 32), sacramento grande- da unión e do amor entre Cristo e a súa Igrexa. Debemos traballar para que esas células cristiás da sociedade nazan e desenvólvanse con afán de santidade, coa conciencia de que o sacramento inicial -o bautismo- xa confire a todos os cristiáns unha misión divina, que cada un debe cumprir no seu propio camiño[10].

San Xosemaría daba aos esposos uns consellos nados da súa experiencia e do seu ministerio sacerdotal. Nunha ocasión, respondendo a unha pregunta que lle fixeron en Buenos Aires, exhortaba: Querédevos de verdade! (...). Desde logo, diante dos fillos, non rifedes xamais; que os nenos se fixan en todo, e forman enseguida o seu xuízo. Non saben que san Pablo escribiu: qui iúdicat Dóminus est(1 Cor4, 4), que é o Señor o que xulga. Eríxense en señores, aínda que teñan tres ou catro anos, e pensan: mamá é mala, ou papá é malo: é unha lea tremenda, pobres criaturas! Non provoquedes esa traxedia nos corazóns dos vosos fillos. Esperade, tede paciencia; e xa rifaredes!, cando o mozo estea durmido. Pero pouquiño, sabendo que non tedes razón[11].

Todos podemos facer nosos estes consellos, que axudan a salvagardar a convivencia fraterna coas demais persoas. Hai que meterse o carácter no peto -dicía con bo humor o noso Pai- e, por amor de Xesucristo, sorrir e facer agradable a vida aos que temos xunto a nós[12]. Non supón algo estraño -somos seres humanos, non espíritos puros- que, nalgún momento, escápese unha reacción desabrida ou de mal xenio, froito da soberbia persoal, capaz de enturbar a convivencia entre as persoas. Pero contamos co remedio ao alcance da man: saber pedir perdón, mostrar dun modo ou outro que nos doe causar un desgusto a alguén. E se algunha vez pensamos que nos ofenderon, rexeitemos terminantemente do corazón -coa axuda do Señor- calquera resentimento: evitemos incubar xermes nocivos que poderían agrear as relacións cos demais.

O Señor é moi claro neste punto, como recolle o Evanxeo. Ouvistes que se dixo aos antigos: "non matarás", e o que mate será reo de xuízo. Pero Eu dígovos: todo o que se encha de ira contra o seu irmán será reo de xuízo; e o que insulte ao seu irmán será reo ante o Sanedrín; e o que lle maldiga será reo do lume do inferno. Por tanto, se ao levar a túa ofrenda ao altar lembras que o teu irmán ten algo contra ti, deixa alí a túa ofrenda diante do altar, vaiche primeiro a reconciliarche co teu irmán, e volve despois para presentar a túa ofrenda[13].

A virtude teologal da caridade -que inclúe ao mesmo tempo o agarimo humano- impulsaranos a tratar de pensar sempre nos demais, e non en nós mesmos. San Xosemaría, de modo gráfico, expresaba así o ideal dun fillo de Deus: facerse alfombra onde os demais pisen brando. E inmediatamente engadía:non pretendo dicir unha frase bonita: ha de ser unha realidade! -É difícil, como é difícil a santidade; pero é fácil, porque -insisto- a santidade é alcanzable a todos[14].

O aniversario do 14 de febreiro de 1930 fainos presente a contribución esencial que as mulleres están chamadas a prestar ao ambiente de familia no propio fogar, nos lugares onde traballan, nas asociacións profesionais e sociais nas que toman parte. Quizá non vos dais conta, fillas miñas; pero o voso modo de presentarvos na sociedade -o porte honesto e elegante, as boas maneiras no trato cos demais, o voso sorriso-, así como a limpeza e coidado da casa, contribúe admirablemente a mostrar a outros a marabilla de considerarse fillos de Deus.

«Mirade como se aman»![16], comentaban os pagáns ao ver o agarimo con que se trataban entre si os primeiros cristiáns. Tamén agora ha de notarse que nos queremos e que amamos a todas as persoas coas que coincidimos. Fomentemos os desexos de servir, de gastarnos gustosamente polos demais. Coidemos máis, neste ano mariano dedicado á familia, os detalles da convivencia amable e positiva coas demais persoas, en todos os ambientes, comezando polo propio fogar. É moi importante que cada unha e cada un busque facer familia na súa contorna. Se tratamos a María e a Xosé, aprenderemos tantos detalles para mellorar as boas disposicións que o Señor puxo nas nosas almas.

O outro aniversario que celebramos na mesma data -o da fundación da Sociedade Sacerdotal da Santa Cruz- fálanos tamén dese desvivirse con alegría por facer pacífica e gozosa a vida aos outros. No Opus Dei, como incansablemente ensinou san Xosemaría, todos somos iguais. Só hai unha diferenza práctica: os sacerdotes teñen máis obrigación que os demais de pór o seu corazón no chan como unha alfombra, para que os seus irmáns pisen brando(...). Han de ser firmes, apracibles, cariñosos, alegres; servidores especiais -sempre con acougo e alegría- dos fillos de Deus na súa Obra[17], e de todas as almas. Son, en calquera situación e circunstancia en que se atopen, instrumentos de unidade.

Deixo de lado a referencia a outras celebracións litúrxicas e familiares que caen neste mes: o comezo da Coresma, o aniversario da locución divina -obras son amores e non boas razóns- que o noso Pai escoitou no fondo da súa alma o 16 de febreiro de 1932[18], o aniversario do decrétum láudis á Obra por parte da Santa Sé en 1947... Cada unha, cada un, podemos sacar consecuencias persoais nos nosos intres de oración. Moitos detalles podería engadirvos de como san Xosemaría coidaba o fogar do Opus Dei: citarei só un.

Cando se trasladaron as súas fillas ao Xapón, para comezar o labor apostólica entre as mulleres, mentres navegaban cara a aquel arquipélago acompañábaas coa súa oración e o seu pensamento en todos os instantes. E nas súas cartas aos Vigairos, ao comezar o labor nos diferentes países, queda constancia do seu interese en preparar a chegada das mulleres da Obra: ocúpache de abrir o camiño -dicíalles a cada un- para que pronto poidan comezar as túas irmás: e así o Opus Dei estará completo tamén nese lugar.

Non sei precisar o motivo polo que me levou o noso Pai, nun momento no que non había ninguén, á nova zona construída da Administración, que foi a primeira destes edificios de Villa Tevere. Saquei a impresión de que desexaba mostrarnos que, para que todo funcione, o primeiro nos Centros -despois do Sagrario- son sempre as súas fillas. Era evidente o contraste entre o seu interese por que a Administración estivese perfectamente acabada, en comparación coa parte da residencia ocupada por el mesmo e polos seus fillos.

Ao encomendar a persoa e intencións do Santo Pai, teñamos presente o consistorio e o nomeamento de novos cardeais que o Papa Francisco anunciou para este mes. Nesa oración, pedide por todos os colaboradores do Romano Pontífice, ben unidos ás miñas intencións.

Con todo agarimo, bendívos

o voso Pai

+ Xavier

Roma, 1 de febreiro de 2015.

[1] San Xosemaría,Carta 29-VII-1965, n. 2.

[2] San Xosemaría, Notas dunha reunión familiar, ano 1955.

[3] San Xoán Paulo II, Litt. apost. Mulieris dignitatem, 15-VIII-1988, nn. 3-4.

[4] San Xosemaría, Carta 29-VII-1965, n. 3.

[5] Ibid., n. 2.

[6] Papa Francisco, Discurso na audiencia xeral, 17-XII-2014.

[7] Ibid.

[8] Cfr. Gn 1, 26-28.